Suikerspin - Erik Vlaminck (2008)

Suikerspin is een boeiende roman die ons een kijkje biedt in de ruwe wereld achter de vrolijke lichten en muziek van de façade van de kermis. De draad van dit verhaal is, net als de suiker uit de titel, tot een kluwen rondgesponnen. De lezer consumeert in plukjes de suikerspin ofwel de geschiedenis van deze kermisfamilie. Ieder hoofdstuk vertelt afwisselend een gebeurtenis uit de levens van de grootvader, de kleinzoon en de zoon. Het verhaal wordt daardoor niet 'langdradig' maar gaat eigenlijk ook niet diep in op een bepaald onderwerp.

De schrijver gebruikt naast franse woorden ook vaak een typisch vlaamse uitdrukking, waarvan de betekenis mij niet altijd meteen duidelijk werd omdat ik het te letterlijk nam. Bijvoorbeeld als de forain (de baas van de kermisattractie en de kleinzoon in het verhaal) het heeft over 'de vrouwen die met hun kleine mannen naar de kermis komen'. Waarom hadden al die vrouwen kleine mannen? Of bedoelt hij onze (de nederlandse) 'Jannen met de pet' ? Gaandeweg werd me echter duidelijk dat het om kleine kinderen (jongetjes) gaat en dat de kermisbaas een draaimolen runt.

De grootvader, Jean-Baptiste, gaat met zijn 'fenomenen' de kermissen langs. Het is natuurlijk een gruwelijk idee op zich dat mensen zo tentoongesteld worden, vaak onverzorgd, mishandeld en uitgejouwd. Maar aan de andere kant hadden sommigen op deze manier toch een soort plek in het sociale leven, ze reisden door het land en, zoals bij de tweeling uit dit verhaal, kwamen ook in contact met mensen die het goed met ze voor hadden. Zullen ze beter af zijn geweest als ze in een inrichting waren opgenomen om daar hoogstwaarschijnlijk weg te teren? Daarnaast legt men misschien gauw de blaam bij de kermisbazen, terwijl het publiek toch minstens net zo, of wellicht nog meer, de schuld aan de misère heeft.

Ik vraag me wel af of we een oordeel kunnen of mogen vellen over het 'vertier' van deze mensen. Wij, die alleen een knop in hoeven drukken om de grootste freakshow ter wereld in onze huiskamers binnen te laten waarbij steeds meer grenzen moeten worden verlegd om ons te kunnen boeien? Het enige dat misschien voor onze verdediging pleit is dat de fenomenen van onze tijd zich meestal uit vrije wil en voor eigen gewin tentoonstellen.

Wat een prachtig boek. Het grijpt je bij de keel en laat je niet meer los. Ook de taal die het hoofdpersonage hanteert om zijn verhaal te vertellen vond ik schitterend! Misschien inderdaad soms wat doorspekt met vlaamse uitdrukkingen, maar de uitdrukking: 'vrouwen zijn scrapuleuze serpenten' vond ik zo goed gevonden als openingszin, dat je echt wel wil weten waarom...

Na het lezen van dit boek zal ik toch altijd met andere ogen naar de kermis, en in het bijzonder kinderdraaimolens blijven kijken...

Het verhaal springt heen en weer tussen nu en honderd jaar geleden. Arthur van Hooylandt zit aan de grond, want zijn kermisattractie is leeggestolen. Hij kijkt terug op hoe dat zo is gekomen en heel langzaam wordt duidelijk wat er is gebeurd. (...) Het is vermakelijk om te lezen, maar het is de Siamese tweeling die mijn sympathie wint en daarom verlang ik steeds naar de hoofdstukken die over hen gaan. Dat is een tragisch verhaal met aan het einde een paar onthullingen die ik in mijn naïviteit niet zag aankomen. De puzzelstukjes vallen op hun plek, de stamboom wordt compleet en ik concludeer hoe knap deze roman geconstrueerd is. Logisch dat de mannen van Boekmeter dit graag lezen!

Leesreis door de provincies: Antwerpen | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

Mijn eerste Vlaminck is me uitstekend bevallen. Ik nam er expres rustig de tijd voor en heb zelfs hier en daar nog eens wat terug gelezen om maar niks te missen. Soms wil ik namelijk te snel lezen en dan loop je de kans nét die ene voltreffer mis te lopen. En voltreffers, die heb ik in dit boek volop aangetroffen!

Een heerlijk boek om in de donkere avonduren te lezen. Het staat vol met prachtige zinnen en humor, maar is hier en daar ook git- en gitzwart. Die arme Siamese tweeling...

Op naar Miranda van frituur Miranda!

Gelezen en goedgekeurd. Ik kan er echter geen meesterwerk van maken. Het verhaal gebeurt en is natuurlijk interessant om volgen. Maar nergens krijgt een personage me op het puntje van mijn stoel. Nergens denk ik: O, wat zou er op de volgende pagina gebeuren? Daarom blijf ik bij een "beter dan de middelmaat" quotering hangen.

3.5*