menu

To Have and Have Not - Ernest Hemingway (1937)

Alternatieve titel: Hebben en Niet Hebben

mijn stem
3,62 (13)
13 stemmen

Engels
Sociaal

256 pagina's
Eerste druk: Jonathan Cape, New York (Verenigde Staten)

Kapitein Harry Morgan probeert tijdens de depressie in de jaren '30 letterlijk en figuurlijk boven water te blijven. Zijn boot, varend tussen Cuba en Florida, is zijn enige bron van inkomsten. Als hij een klant geld schuldig is, wordt hij de criminaliteit ingedreven. Met zijn boot smokkelt hij alcohol en mensen naar het Amerikaanse vasteland. Maar als hij tegen zijn wil Cubaanse revolutionaire moet verschepen, begint zijn geweten te spreken.

zoeken in:
4,5
Aca
Geweldig boek van Hemingway met een intrigerende hoofdpersoon, maar om hem nou 'goedhartig' te noemen?

avatar van WildeOscar
4,5
WildeOscar (moderator)
Dit boek zou volgens Ernest Hemingway zelf en/of Howard Hawks, die de eerste "verfilming'' van dit boek maakte (met aanhalingstekens, omdat er van het boek toch wel erg weinig elementen overleefden op weg naar het witte doek, oftewel "loosely based'') Hemingways slechtste boek zijn. Ik las dit pas nadat ik het uit had, en moet zeggen, dat ik het niet gemerkt heb. Ik zou het trouwens ook niet eens echt kunnen weten, want dit is pas het eerste boek dat ik van hem gelezen heb, en ik ben dus lang niet op het eind. Maar zou ik wel deze indruk gehad kunnen hebben? Heel misschien: de naam Ernest Hemingway is mij niet onbekend als van een gelauwerd, dus vast groots schrijver; en als ik dat van tevoren al weet, springen die paar zaken die het boek een beetje naar beneden zouden kunnen halen me ook net wat meer in het oog. Maar voordat ik aan die specifieker zaken toekom, moet ik eerst even de algemener zaken uitlichten, die overigens het boek naar een grote hoogte tillen.

Ik sloeg het boek open, en merkte dat ik inderdaad met een groot, ervaren schrijver te maken had. De schrijfstijl, die hem zo karaktiseren zou, is immers werkelijk subliem: een enorm drijvende kracht achter het verhaal, en wel door de snelheid, gelegen in de compactheid die elke zin uitademt. Een hoop van het verhaal, zoals onderlinge spanningen, wordt verteld tussen de regels door, en ik had de indruk dat ik telkens, bij elke zin, precies de juiste dosis aan informatie kreeg om alwat verscholen ligt tussen diezelfde zinnen op te vangen. Dit sprong me al meteen in het oog. De "slang", het idioom van tijd en plaats, was daarnaast ook goed gedoseerd, dus niet afleidend, wat mij als buitenstaander in tijd, plaats en taal, ook ten goede kwam.

Wat me bovendien opviel in de onderverdeling van de hoofdstukken, is dat de verhalen in elk daarvan nogal op zichzelf staan: we maken een aantal episoden mee uit het leven van Harry Morgan (die, dat ben ik na elf jaar volledig met Aca eens, echt niet "goedhartig" is: ik heb alvast een correctie ingediend!). Mijn indruk dat het goed aparte verhalen konden zijn werd gesterkt: deze roman is ontstaan uit twee eerder gepubliceerde korte verhalen over Harry en een novelle die Hemingway toentertijd aan het (her-)schrijven was. Dit bijeenvoegen is enerzijds slim gedaan, want het werkt in het algemeen erg goed: we kunnen zo via die episodes getuige zijn van de ontwikkeling van Harry over langere tijd. (Nou ja, ontwikkeling klinkt nog te positief: we kunnen beter spreken over aftakeling.)

Hier, in dat vernuftige, zit voor mij echter ook net het kleine minpunt (of eerder min-halfpunt, gezien de score): ik kreeg in de tweede helft namelijk steeds maar weer het idee, dat Ernest die novelle waar hij aan werkte (al is mij geheel onduidelijk waaruit dat precies zou moeten hebben bestaan: dit kan ik nergens vinden), met Harry's verhaal probeerde te laten aansluiten; en dat kan niet niet de bedoeling zijn geweest. Waar ik namelijk op stuitte, was dat Harry het levenspad van bepaalde andere personages (van wie ik vermoed dat ze uit die novelle kwamen) eenmaal kruist, zonder enig (belang in het) weerzien. Dit was an sich niet zo erg, maar hierdoor had ik wel steeds maar, en naar het einde toe steeds meer, in mijn achterhoofd het idee: komt er nog wel een tweede kruispunt van de levenspaden, of niet? Wat was anders het "nut" om die personages elkaar eenmaal te laten ontmoeten, met bepaalde (niet veel betekenende) verwikkelingen tijdens die ontmoeting, die uiteindelijk nergens toe voeren, uitmonden op niets? Begrijp me niet verkeerd: het is slechts mijn achterhoofd, en daardoor ook louter mijn mening, maar ik had ergens toch wel het idee dat ofwel hier meer in had moeten/kunnen zitten, ofwel dat dit boek uitgewerkt had kunnen/moeten worden tot twee totaal disjuncte mooie (vijfsterren-?)novellen.

Zoals ik net al trachtte te schrijven: naar het einde toe wordt de roman fragmentarischer, want we volgen plots meerdere personages, met twee afzonderlijke hoofdlijnen in het verhaal, die elkaar in ras tempo en met nauwelijks overlap afwisselen. Dit zijn echter allemaal mooie fragmenten, dus het verveelt geenszins; daarnaast houdt het het verhaal ook weer fris. Vlak voor het einde schiet Ernest mijns inziens plots wel heel erg uit met het schrijven, met een uitstapje naar de gedachten van verscheidene jachteigenaren die overnachten in hun jacht, verteld in een aantal mini-fragmentjes. Stuk voor stuk erg mooi en soms geestig beschreven, dus vermakelijk ook; maar dat was wel opeens erg disjunct ten aanzien van de hoofdlijn(en) in het verhaal. Ik kreeg dan ook echt even eerst de indruk dat ik het verkeerde boek had teruggepakt (het was laat), en toen dat een misdruk in mijn handen had (wederom, het was laat).

Ik klink nu misschien plots erg negatief, maar integendeel: ik stel nogmaals dat het gewoon erg goed geschreven is! En dan maakt mij het echt niet zozeer uit of eender welk verhaallijntje wel ergens ophoudt. Een lijn heeft sowieso geen begin- of eindpunt, dus een verhaallijn hoeft dat al evenmin te hebben. Als het maar interessant genoeg geschreven is, vind ik zulke zaken allerminst een punt! Het eind laat wat dat betreft ook zeker nog wat vragen open: het is geen afgerond geheel, en het zette me ook aan het denken aan hoe het verder zou kunnen gaan. Vooral dit was erg sterk en daardoor verzadigend geschreven: we volgen de gedachten van iemand die het moeilijk heeft (d.i. Harry's vrouw na zijn dood), en toch de kracht moet vinden om verder te gaan. De manier waarop het beschreven was, liet me ontzettend met diegene mee leven, en tegelijkertijd de voor diegene te hervinden kracht voelen. Ik las gewoon dat ze die kracht zou vinden, terwijl ze haar nog niet had. En dit alles middels haar directe gedachten verteld, die dus ontroeren, verzekeren, terwijl ze het zelf nog niet zeker lijkt te weten. Dat is dus wat ik net tussen de regels door schrijven noemde!

En zo las-voelde ik, dat het leven voor diegene verder kon en moest gaan, of ze nu wel of niet genoeg daarvoor in haar leven had. En zo is ook in dit soms ietwat fragmentarisch aandoende roman toch de cirkel net zo rond.

Gast
geplaatst: vandaag om 22:09 uur

geplaatst: vandaag om 22:09 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.