menu

Forføreren - Jan Kjærstad (1993)

Alternatieve titel: De Verleider

mijn stem
4,41 (27)
27 stemmen

Noors (Bokmål)
Ideeënliteratuur / Psychologisch

478 pagina's
Eerste druk: Aschehoug, Oslo (Noorwegen)

Als iemand een spannend leven leidt, is het Jonas Wergeland wel, een man die de kunst van het verleiden verstaat. Wergeland blinkt uit op sportief, artistiek, seksueel én intellectueel gebied. Wanneer hij op een dag thuiskomt van een reis, treft hij zijn vrouw dood aan. Ze is vermoord. In een poging zijn gedachten te ordenen, flitsen de meest markante ervaringen uit zijn bijzondere leven als prachtige verhalen voorbij.

zoeken in:
avatar van eRCee
4,5
Dit boek wordt wel de Karma Sutra van Noorwegen genoemd. Het is het eerste deel van de beste trilogie die ik ken.

In zijn tv-serie "Denk groot" brengt de (fictieve) tv-persoonlijkheid Jonas Wergeland een aantal invloedrijke Noren voor het voetlicht. Hij doet dit vanuit een perspectief dat laat zien wat de werkelijke verdienste was van deze personen. Wergeland zoekt de essentie in de periferie, niet in het centrum. Met de grootse denkwijze van bijzondere Noren wil hij een voorbeeld geven aan de bekrompen Noorse natie.

Wergeland, de vormgever zelf, wordt (en is) vooral gevormd door een aantal bijzondere vrouwen. De vrouwen die hij ontmoet leren hem meer met zijn eigen mogelijkheden te doen, en dragen allemaal op een beslissende manier bij aan zijn ontwikkeling.

Jonas Wergelands driedelige biografie bestaat uit een overweldigende stroom van vertellingen. De episodische verhalen kunnen worden beschouwd als spaken die naar één naaf leiden. Ze wisselen elkaar in hoog tempo af, maar vorderen slechts langzaam. Jan Kjaerstad danst van de ene spaak naar de andere, maar begint telkens weer op het punt dat het verst van de naaf verwijderd is. Verhalen uit Jonas' jeugd worden moeiteloos onderbroken voor een bijzondere gebeurtenis uit het latere leven van Wergeland.

De overgangen tussen verschillende verhalen zijn vooral in dit eerste deel soms wat gemaakt. Kjaerstad gaat dan af en toe ook wat ver in het leggen van verbanden. Dit is echter niet storend omdat de schrijver geen realisme nastreeft. Fantasie, of beter: verbeeldingskracht, is juist een van de kenmerken van groot denken.

Kjaerstad beschouw ik als een van de grootste schrijvers van het moment. Hij zet de Noorse literatuur weer op de kaart. 4,5*

(Zelf heb ik eerst het derde deel van het drieluik gelezen, eigenlijk bij toeval. Ik raad echter sterk aan de juiste volgorde te hanteren om zo de briljante structuur van de serie intact te houden.)

5,0
Magistraal boek!

Ik heb de trilogie in (bijna) 1 adem uitgelezen en ik ben erg enthousiast.

Wat een verteller! Wat een prachtige schrijfstijl! Een mooi, complex lappendeken van verhalen. Je leert Jonas kennen door de verschillende mensen die hij ontmoet en met name de vrouwen...

Aanrader eerste klas!!!

4,5
Verpletterend.

De Verleider leest bijna als een serie buitengewoon fantasierijke kortverhalen, die alle een tipje van de sluier die Jonas Wergeland heet moeten oplichten, elementen uit zijn leven die zijn excentriekheid en grootsheid moeten uitdrukken. Het is bombastisch, grotesk en pretentieus, soms zo bizar dat het doet denken aan verhalen van Jorge Luis Borges. Soms lijkt de aaneenschakeling van het ene grandioze verhaal over Jonas Wergelands jeugd of successen na het andere nog even teveel te worden, maar dit gevoel verdwijnt geleidelijk. Intussen is het ontzettend goed geschreven, met ogenschijnlijk speels gemak.
(Een voorbeeld van Kjaerstads poging de lezers fantasie op te rekken is zijn analyse hoe de Noorse politieke partij DNA een neergang doormaakte, juist op het moment dat ook het Noorse schaatsen in een dip kwam. De logica is simpel, aangezien Noren helden waren op de 10 kilometer, en soms hun tegenstanders op een halve ronde afstand reden, waardoor men als een dubbele helix over de baan reed, inderdaad, precies als DNA!)

Kjaerstads verhalen zijn als een achtbaan van ervaringen, doorspekt met belezen doch zeer frivole en diverse passages over orgels, oude culturen, films (inclusief een ode aan Liv Ullmann!), componisten, Duke Ellington en de schildpadden onder allerlei aannames, waardoor het leest als een trein en je bijna als een kind in een speelgoedwinkel vol ongeloof bladzijde na bladzijde verslindt. Het zou een schelmenroman kunnen zijn, ware het niet dat het boek vol zit met zeer scherpzinnige ideeën, kennis en invalshoeken. Bovendien zet hij de lezer na zo'n achtbaan weer met beide benen op de grond bij passages die, temidden van de vele cirkels met hun naven, de werkelijke naaf van Wergelands leven lijken te vormen, zijn vrouw.

Kjaerstad presenteert hiermee het verhaal over Jonas Wergeland, eigenlijk precies zoals laatstgenoemde dat in het boek doet met zijn televisieserie 'Denk groot'. Niet voor niets wijdt hij denk ik een van de verhalen aan de film Persona, omdat hij zichzelf, met Jonas, lijkt te zien als de regisseur van een verhaal over de gelaagdheid van identiteiten, en de verbeeldingskracht. De enige kritiek die je wellicht zou kunnen geven is hoe uitleggerig de verhalen allemaal zijn. Zijn punt lijkt al vroeg te worden gemaakt, waardoor herhaling een valkuil wordt, maar Kjaerstad blijft steeds verder toewerken naar een bepaalde kern.

Kjaerstad is zelf de verteller geworden, in dit geval van de grootse avonturen en daden van Wergeland, mogelijk gemaakt door een onbegrensd zelfvertrouwen. Het lijkt Kjaerstads eigenhandige poging om het denken van mensen op te rekken, hun mogelijkheden, eigenschappen en talenten te ontdekken die, wellicht onvermoed, in ons aanwezig zijn, net zoals Wergeland dat ervaart. Kjaerstad brengt alles terug tot cirkels in het leven, probeert aan te tonen hoe verschillende lagen Jonas' identiteit vormen, presenteert een geweldig spel met causaliteit waarmee hij de lezer schaamteloos manipuleert en doet prachtige observaties over groot denken en verandering. Het is bijna inspirerend.

avatar van eRCee
4,5
Zeer mee eens. Behalve dan dat 'verpletterend', want wat moet je nu schrijven bij deel 3?

Ik krijg zin in een herlezing.

4,5
Sja, ik weet het ook niet. Misschien geldt voor ons beiden dat het eerst gelezen deel de grootste impact heeft, maar het vooruitzicht dat het me bij het derde deel aan woorden gaat ontbreken bevalt me eigenlijk wel

De 3 boeken liggen hier samengebonden in één dik volume voor me. Een beetje imponerend dik. Maar na het lezen van de bovenstaande berichten, zal ik de stap maar zetten en er gewoon aan beginnen!

avatar van Pythia
4,5
Wat een prachtige constructie met de spaken en de naaf. Interessante vondsten, zoals de vergelijking van DNA met de sterrenstelsels.
Wel een beetje veel van het goede, het had wat mij betreft iets korter en bondiger gemogen, maar desalniettemin een plezier om te lezen..
Deel twee en drie zijn met tante pos onderweg.

5,0
Arnie schreef:
Verpletterend.

het leest als een trein en je bijna als een kind in een speelgoedwinkel vol ongeloof bladzijde na bladzijde verslindt. Het zou een schelmenroman kunnen zijn, ware het niet dat het boek vol zit met zeer scherpzinnige ideeën, kennis en invalshoeken.

Dit. Ik ben nog maar halverwege en mag nog 2enhalf deel, woohoo! Het is lang lang lang geleden dat ik een schrijver ontdekte die me zoveel leesgenot bezorgde. Ik ben lyrisch, verliefd zelfs.

5,0
Ik ben al heel lang niet zo bewogen geweest door een boek...getriggerd, verrijkt, vermaakt, geëmotioneerd...wat een leesgenot, weergaloos, wat een magische pen heeft deze verhalenverteller Kjaerstad. Hemels.

Vraagje: hoe komen jullie aan deze boeken?

Ik ben al een tijdje benieuwd naar deze trilogie, maar zelfs de Engelse versie lijkt moeilijk verkrijgbaar te zijn. De lokale boekwinkel heeft hem niet, online winkels alleen deel 1 en 3, redelijk prijzig en lange levertijd.

avatar van eRCee
4,5
Tot een paar jaar geleden waren ze in elk geval wel te krijgen bij de betere bibliotheek. Ook 2e hands moeten ze nog te vinden zijn. Ik heb ze zelf zekerheidshalve allemaal aangeschaft...

(Ps. Leuk om te zien dat deze auteur langzaam zijn weg vindt naar het Nederlands lezerspubliek, het aantal stemmen hier op de site neemt gestaag toe.)

avatar van Slainte_Mhath
eRCee schreef:


(Ps. Leuk om te zien dat deze auteur langzaam zijn weg vindt naar het Nederlands lezerspubliek, het aantal stemmen hier op de site neemt gestaag toe.)


Ik heb een tijdje geleden ook even gezocht moet ik bekennen.

Ik heb vandaag zowaar "De veroveraar" in de tweedehandswinkel gescoord! Helaas niet de andere twee delen, maar dit was wel het moeilijkst te verkrijgen deel, dus ik heb hoop voor de andere twee delen. Ik ga ook deze week naar Noorwegen, dus wie weet, kom ik ze daar in het Engels tegen en kan ik hopelijk snel beginnen met lezen,. Beginnen met het tweede deel is vast niet aan te raden, dus nog even de verleiding weerstaan

Zo, eindelijk heb ik hem dan bemachtigd en gelezen!

Ik moet zeggen dat ik iets minder enthousiast ben dan de rest hier, maar misschien had ik ook te hoge verwachtingen. Het begin vond ik echt geweldig, en ik werd vanaf daar pagina's lang meegesleept. Ik dacht over veel van de ideeen ook buiten het lezen na, wat voor mij altijd een heel goed teken is. Maar op een gegeven moment begon het te vervelen. Ik miste de mooie zinnen. Van die passages waarbij je denkt "wow" en je ze een aantal keer opnieuw wil lezen. Ik bedoel dat het beschrevene bij vlagen zeer indrukwekkend was, maar het geschrevene niet. Bovendien ergerde ik me soms een beetje aan de teveel toevalligheden, bijvoorbeeld maar niet uitsluitend al die soortgelijke ontmoetingen met vrouwen die later allemaal beroemd werden, dat soort dingen werden een beetje afgezaagd en voor mij gewoon too much. Tot daar (ik gok op pagina 400) weer hele mooie parallellen waren met hoe een leven samenhangt, hoe dingen in de toekomst invloed kunnen hebben op dingen in het verleden, en precies op dat moment gebeurde dat ook eigenlijk in het boek zelf, alles kwam samen. Ook hoe bepaalde gebeurtenissen heel anders kunnen zijn in verschillende perspectieven (zie de tennis-scene). Dat was even een wow-momentje, en toen dacht ik even dat ik een van de beste boeken ooit aan het lezen was. Maar dat was van korte duur, daarna verveelde het weer.
Ik weet bijna zeker dat dit komt doordat ik af en toe wat minder aan lezen toe kwam, waardoor het meer dan eens meer dan een week stil heeft gelegen. Terwijl ik denk dat dit een boek is dat je eigenlijk in een ruk uit moet lezen, zodat alle gebeurtenissen vers in je geheugen blijven zitten en je dus wordt meegesleept in de kolk van alle gebeurtenissen.
Ik ben meteen in de opvolger begonnen en ik was meteen al positief (of eigenlijk moet dat negatief zijn ) verrast over hoe anders de hoofdpersoon daar wordt neergezet. Ergens voelt het daarom ook raar om nu al een oordeel te geven en zal me daarom voorlopig van een beoordeling onthouden.

avatar van handsome_devil
4,0
Ik ben erg onder de indruk van hoe dit boek geschreven is. Het boek bestaat uit vele verhalen die op de een of andere manier allemaal vormend zijn geweest voor hoofdpersonage Jonas Wergeland en die onderling ook weer een bepaalde samenhang vertonen, hoe uiteenlopend de verhalen ook zijn. Ik heb echt genoten van de wijze waarop Kjaerstad in dit eerste deel te werk is gegaan. De vele onderlinge verbanden en sommige gebeurtenissen zijn af en toe een beetje vergezocht en niet erg realistisch, maar dat past precies bij het wereldbeeld van Jonas Wergeland, waarbij de verbeeldingskracht de kardinale waarde is van waaruit andere waarden een gezicht kunnen krijgen. Als lezer dring je langzaam maar zeker steeds verder door tot de kern van het personage Jonas Wergeland, een manier van vertellen die voor een zekere spanning zorgde waardoor ik het boek maar moeilijk weg kon leggen. Ik vond eigenlijk alleen de passages waarin Kjaerstad de afleveringen van Wergelands televisieserie 'Denk groot' beschrijft niet boeiend. Verder heb ik nagenoeg van ieder verhaal genoten en ik kijk dan ook zeker uit naar het tweede deel in deze triologie, dat ik reeds besteld heb.

Ik heb een aantal reviews gelezen waarin gezegd wordt hoezeer dit boek levens veranderd heeft. Op die manier heb ik dit boek niet ervaren, ik vond de intellectuele ideeën die in dit boek voorkomen daarvoor niet bijzonder genoeg, maar wat het boek me wel gebracht heeft, is dat ik Duke Ellington ontdekt heb en daar ben ik wel erg blij mee.

avatar van eRCee
4,5
Levensveranderend niet nee, maar er is wel behoorlijk veel wat bij blijft uit de trilogie: de avonturen met Nefertiti, droomplaats Samarkand, het ABC van de seks, Margrete die tijdens een concert na het eerste deel van een stuk begint te applaudisseren (en na afloop de bloemen van de dirigent ontvangt), het verstrooien van as in de pijpen van een kerkorgel om nadien Bach te spelen, de ordening van een boekenkast met muziek- en architectuurboeken naast elkaar, noem het maar op. De inhoud ziet niet in de diepgang maar in de verbanden.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Headphne schreef:
Zo, eindelijk heb ik hem dan bemachtigd en gelezen!


Ja, dat wordt geloof ik wel een project op zich ... bij de bibliotheek vraagt het op het eerste gezicht al een bezoek want digitaal niet te reserveren, tweedehands kan wel... maar ja ik heb om allerlei redenen besloten geen of zo min mogelijk papieren boeken meer te kopen, na een verhuizing is ruimtegebrek éen reden ... Ik ben bijna jarig en heb mezelf een e-reader beloofd.

Ik ben door eRCee en handsome_devil wel heel nieuwsgierig geworden...

ZAP!
KaRma Sutra... Bewuste spelfout, of?

avatar van eRCee
4,5
Nee, deze fout is mij helaas bekend, te vaak naar Karma Police geluisterd denk ik.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
Pythia schreef:
het had wat mij betreft iets korter en bondiger gemogen, maar desalniettemin een plezier om te lezen..


Mee eens, voorbeeld volgt later.

avatar van psyche
4,5
psyche (crew)
...Als het erom gaat een mens te begrijpen, of de samenhang in een leven ...

schrijft Jan Kjaerstad in een van de hoofdstukken van ‘De verleider’, een hoofdstuk waarin protagonist Jonas Wergeland met zijn programma ‘Denk Groot’ aandacht aan de Noor Knut Hamsun besteedt. Het programma deed onder andere een appel op het voorstellingsvermogen de kijkers: waren zij in staat fantasieën te scheppen en welke rol die fantasie speelt in het bestaan?

Laat ik meteen maar melden dat schrijver JK evengoed een beroep doet op mijn voorstellingsvermogen; van meet af aan, al bij het gesuggereerde ‘Voorwoord van de uitgever’, vraag ik me af waar het verhaal naartoe gaat, wat JK met mij als lezer doet. Het ligt er dubbeldik bovenop dat in deze roman niets zomaar wordt verteld. Er is al een mooie vergelijking gemaakt met de naaf van een wiel en de spaken; aanvankelijk dacht ik zelf aan JK als een spin die allerlei draden als verhalen rondom de dood van Jonas Wergelands vrouw maakt. Soms doet JK wat dat betreft iets wat ik ook bij Marías bespeur, het afdwalen van situaties. Weg van die de dood gevonden vrouw, of nog verder: in een uitweiding waar iemand bijna verdrinkt denkt Jonas tegelijkertijd aan een berghut, en wordt er verteld wat daar dan weer allemaal gebeurde.

En wie o wie vertelt in wezen het verhaal over Jonas Wergeland? Is dat de schepper van dit verhaal? Een andere Schepper die alles van bovenaf overziet? Zijn overleden vrouw?
Misschien wel door dit mysterie dacht ik zelfs aan Mulisch en zijn ‘Ontdekking van de hemel’, misschien wel door de soms ongeloofwaardige, irritante ontwikkeling in tijd van het kind Jonas onder andere door het jonge slimmerikje waarmee hij speelde en waarvan hij leerde of de bollebozen in zijn studietijd. Niet te vergeten de vrouwen en de erotiek. Maar goed, dacht ik, alles wat Jonas meemaakte staat ten dienste van hem, het is zijn toerusting in een groot avontuur.

Pas nadat ik mijn scepsis overboord gooide werd Jonas meer en meer een mens, ik werd verleid mee te gaan met de stroom van het verhaal. Eigenlijk vind ik het boek meer éen groot geweven tapijt tussen meerdere tapijten en wil ik net zoals Jonas graag liggend op zijn rug van alles en nog wat ontdekte; in de tapijten bij zijn tante Laura, in de composities als zijn vader orgel speelde of turend naar de sterrenhemel; de al dan niet symbolische leidmotieven zien, hoe ze met geduld waar ik soms ongeduldig ben, aan elkaar geknoopt worden. Verrek, zie je wel, niets is toevallig of zomaar opgeschreven. Ik geniet van de samenhang, de in elkaar geweven of geknoopte verbindingen.

Ik ben benieuwd naar de tapijten ‘De veroveraar’ en ‘De ontdekker’. In plaats van ongeduldig direct het vervolg op te pakken wil ik nagenieten, nagenieten hoe JK voor mij Jonas Wergeland langzaamaan steeds meer tot een geloofwaardig(er) mens heeft gesmeed. Hoe ik met hem begaan raakte.

4,5*

4,5
Ik heb lang uitgekeken naar het lezen van De Verleider, en afgelopen week was het dan eindelijk zover (tijdens een vakantie in Noorwegen). Ik kan niet anders dan me aansluiten bij de lovende reacties hierboven. Wat een fenomenale stijl, met lange, meanderende zinnen die toch goed te volgen zijn. En wat een heerlijke maatschappijkritiek, terugkerende metaforen (zoals de planeet Pluto en de orgel) en andere vondsten. Ook de filosofische passages vond ik geniaal, bijvoorbeeld over de tegenstrijdige aspecten waarop iemands identiteit gestoeld is. Net niet de volle score omdat het boek soms nét wat te fragmentarisch voor me was door de veelheid aan verhalen - of 'spaken', zo je wilt. Maar verder is het lang geleden dat ik zo genoten heb van een boek. Gelukkig nog twee delen te gaan!

avatar van WildeOscar
WildeOscar (moderator)
Berichten verplaatst naar Boeken > Koop en Ruil > Boeken te Koop

Off-topic bericht over het te koop aanbieden van dit werk verplaatst naar het daarvoor bestemde topic (waar ditzelfde bericht ook al was geplaatst).

avatar van Robsessie
Ik kom er niét doorheen. De sprongen tussen en in verhalen kan ik niet volgen, gedweep met verre reizen en exotische locaties, constante uitwijdingen en mini-colleges over van alles en nog wat, briljante wereldwijze kinderen van 10, ik geloof het gewoon niet. Gaat dit nog goedkomen...

avatar van Pythia
4,5
Robsessie schreef:
Gaat dit nog goedkomen...
Ik kan je niet geruststellen. Het gaat drie boeken lang zo door....

avatar van Robsessie
Pythia schreef:
(quote)
Ik kan je niet geruststellen. Het gaat drie boeken lang zo door....


Ojee... misschien dat ik 'm nog even in de kast zet dan. Tot de tijd wat rijper is.

avatar van handsome_devil
4,0
Ik denk wel dat het een beetje de bedoeling is dat je het niet gelooft. Maar ja, de vertelstijl blijft wel drie boeken hetzelfde.

Gast
geplaatst: vandaag om 17:53 uur

geplaatst: vandaag om 17:53 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.