La Possibilité d'une Île - Michel Houellebecq (2005)

Ik verheelijk de vaagheid over de toekomst en de verwezelijking van het eeuwige leven in dit boek. Het lezen was een intense ervaring en heeft me aangezet tot veel gemijmer.

Tweede boek van hem dat ik tot over de helft lees, om vervolgens
volledig ongeïnteresseerd aan de kant te schuiven. Ik begrijp echt
de 'hype' rond deze mans boeken niet... Tenzij die zich in de tweede
helft bevind

Een boeiend boek. In zekere zin een logische voortzetting van Elementaire deeltjes en Platform. Waar er in de eerste twee boeken slechts afschuw van de menselijke soort wordt gecreeerd, treedt er in dit boek ook werkelijk een niet-menselijke soort ten tonele. Ik weet niet wat er ik goed vind aan Houellebecq maar ik lees het graag. Het biedt wel stof tot nadenken, sowieso. De schrijfstijl is ook wel boeiend. Af en toe droge, waarnemende beschrijvingen, maar ook zeer poetische passages.

Wat een meesterwerk van de beste schrijver van deze tijd! Haarscherpe analyses van het menselijk handelen. En een levendige beschrijving van mogelijke, vreselijke resultaten van deze maatschappij en de wetenschap. Goed om te behandelen tijdens een studie wijsbegeerte. Dit is meer dan literatuur, dit is visie.

Maartje Bronkhorst, Amsterdam

Dit is 400 pagina's ellende.

Ik lees niet zoveel boeken maar werd gefascineerd door Houellebecq dankzij een krantenbericht een paar jaar geleden. Het leuke van dit boek vind ik dat Houellebecq de draak met zichzelf steekt. In eerdere boeken vond ik het verhaal wat onwaarschijnlijk en geloofde ik er niet in, alhoewel ik Elementaire Deeltjes desondanks waanzinnig goed vond.

De enorme zoektocht naar individidueel geluk van Daniel is weer schrijnend. Het loopt vast in zijn eigen verveeldheid. Het is jammer dat onze samenleving daar zo op gefocused is. Mijn ervaringen op de arbeidsmarkt de afgelopen twee jaar waren nogal ontluisterend. Het advies is zoek een leuke baan en verkoop jezelf. Houellebecq heeft zo enorm gelijk.

Het contrast met de vanzelfsprekende rust van het leven van de kloons is mooi. Het deed mij denken aan een bezoek aan de jungle. Alle dieren verbergen zichzelf. Anacondas vertrekken als ergens een keer een mens gelopen heeft. Alleen het geluid van voetstappen kan dat beest al niet verdragen. Wat een verschil met het westen waar mensen continu bezig zijn en lawaai maken en elkaar opjagen.

Maar, Houellebecq rekent hier genadeloos mee af in zijn epiloog. Wat me vooral opviel waren alle vooroordelen waar hij mee afrekende. Gemakkelijke oordelen die mensen maken zonder te weten waar ze over spreken. Dat was volgens mij het hoofdthema van dit boek. Een beetje Nietzscheaanse filosofie. Nietzsche wordt ook erg vaak genoemd, maar ik ben alle besprekingen van Nietzsche vergeten. In ieder geval rekent Houellebecq af met de zogenaamde aristocratische mens die speelt als een kind, een van de hoofdthema's van Nietzsche's filosifie.

Houellebecq blinkt niet uit in compositorisch talent, maar de filosofie en de observaties in dit boek zijn van een hoog niveau. Zwart, zwart en nog eens zwart. Het boek is een logische stap in zijn oeuvre waarmee Houellebecq verder gaat met het uiteenzetten van zijn nihilistische en misantropische levensfilosofie. Niet dat je daar nu vrolijk van wordt, maar iets in mij moet hem gewoon in veel opzichten gelijk geven.

Net als Huxley, een belangrijke invloed op Houellebecq (zie ook Elementaire Deeltjes) is Michel een betere denker dan schrijver. Verhaaltechnisch, qua personages en stilistiek is het werk net beneden gemiddeld, maar hoe de moderne samenleving en het huidige tijdsgewricht aangepakt worden is ronduit fenomenaal.

Daar was Michel echter niet klaar mee, hij laat ons in dit fascinerende werk, dat nauw aansluit bij zijn vorige twee romans en de novelle Lanzarote, al een stuk van de toekomst volgens deze misantroop zien. Op virtuoze wijze worden de (soms tegenstrijdig lijkende visies) van o.a. de eerder genoemde Huxley, veel Nietzsche & Kant en nog een aantal denkers van wiens werk ik dan weer niets weet, in elkaar gepast tot een onwrikbare, zwartgallige en enigzins karikaturale, maar daarom zo effectieve legpuzzle die de vinger op de pijnlijke punten van de moderne tijd legt, om vervolgens pesterig te blijven drukken.
Alleen al vanwege deze groteske tour de force vind ik dit absoluut zijn beste roman.

Ja, dit boek kan mij wel bekoren. Inderdaad niet omdat zijn stijl zo geweldig is, of omdat de personages zo fantastisch zijn uitgewerkt. Maar aan de andere kant: dat sluit wel uitstekend aan op het beeld dat in de roman wordt opgeroepen: de directe en soms wat lompe manier van vertellen en de afstandelijkheid waarmee Daniël de mensen uit zijn omgeving ziet passen bij het karakter dat steeds meer los van de wereld komt te staan. Van hem hoeft het niet meer, en dat geldt ook voor de mensheid als geheel.
Dat beeld van een afbrokkelende mensheid wordt tot in het absurde doorgevoerd in de commentatoren op Daniëls levensverhaal, tot in een post-apocalyptische wereld waarin ook bij de nieuw-menselijke personages weer iets menselijks opduikt. Blijkbaar zijn bepaalde verlangens en onzekerheden niet uit te roeien.
Dit is wel zo'n boek waarbij ik achteraf denk: had ik maar meer aantekeningen gemaakt. Dat moet dan maar als een compliment aan de schrijver worden geïnterpreteerd.

Houellebecq is meer filosoof dan schrijver blijkt ook nu weer. Zijn cynische wereldbeeld wordt verpakt in een niet helemaal overtuigende roman. De door begeerte gedreven wreedheid van de mens beschouwd door onze opvolgers, die met begeerte korte metten hebben gemaakt maar in een staat van toenemende lethargie verkeren: uiteindelijk is iedereen verdoemd.

Ik ben compleet geobsedeerd door deze geweldige roman. Elk jaar herlees ik hem en 't is mijn droom om er nog altijd iets kunstzinnigs mee te gaan doen in de vorm van schilderkunst.
Houellebecq op zijn best: boordevol bespiegelingen, filosofie, cultuurpessimisme en 'n griezelige toekomstvisie over gekloonde mensen.
Lezen!

Aardige ideeën verpakt in een matige roman. Dit boek begint nog wel aardig, vooral als het om de mislukte relaties draait van Daniël. Ook roept Houellebecq af en toe boeiende dingen. Maar de verdere vorm van de roman vond ik maar weinig aan. Die toekomstige klonen weten nooit te boeien, die wereld van hen gaat nooit leven. Dat laatste deel van 50 pagina's is echt doorploegen. Maar ook de delen rond die sekte vond ik ook niets. Daarin zit dan nog wel een goede ideeënroman verstopt. Zelf haalde ik eruit dat de mensheid nogal wat ongeluk heeft, maar dat maakt ons nu juist wel menselijk. Maar daar was deze hele roman niet voor nodig geweest. 2,0*.