menu

Sátántangó - László Krasznahorkai (1985)

Alternatieve titel: Satanstango

mijn stem
3,50 (14)
14 stemmen

Hongaars
Streek/Familie

329 pagina's
Eerste druk: Magvető, Boedapest (Hongarije)

In een vervallen gehucht ergens in Hongarije wacht een handjevol achtergebleven mensen op de komst van de man die hen moet verlossen: Irimiás, een duister figuur met het charisma van een profeet. Hij belooft hun een nieuw begin, werk en een beter leven. De bewoners kunnen zich niet onttrekken aan de suggestieve kracht van zijn belofte, al vermoeden ze wel dat ze, zoals altijd, met hem hun ongeluk tegemoet gaan.

zoeken in:
avatar van eRCee
3,0
Hoppa, nu ook vertaald in het Nederlands en uitgegeven door Wereldbilbiotheek.

De verfilming van Bela Tarr is cult ten top en maakt mij erg nieuwsgierig naar dit boek, dus ik ga mijn bibliotheek eens lief aankijken.

Review uit de NRC.

avatar van gert_r
Wil Rouleaux in Trouw:

Niet overal is 'Satanstango' even geslaagd, en sommige fragmenten zijn enigszins gemaniëreerd. Maar er gaat een heel bijzondere sfeer uit van deze roman. En door Krasznahorkai's stijlgevoel en bizarre humor blijft de lezer tot op de laatste bladzijde gevangen. Dat de roman zo prettig leest is ook een grote verdienste van vertaalster Mari Alföldy, die hopelijk nog meer werk van Krasznahorkai gaat vertalen.

avatar van eRCee
3,0
Grappig, bij m'n beoordeling van het boek kom ik eigenlijk op hetzelfde uit als bij de beoordeling van Bela Tarrs verfilming.

Satanstango, alleen al die titel. Het is een boek van sfeer. Zonder één enkele witregel (de hoofdstukindeling even buiten beschouwing gelaten) beschrijft Krasznahorkai voortdurend striemende regenbuien, reusachtige modderpoelen, afbladderend pleisterwerk en oprukkende spinnenlegers. De ongenaakbare aaneenschakeling van zinnen, waarin je als lezer geen adempauze wordt gegund, accentueert de uitzichtsloosheid van de situatie waarin de personages zich bevinden. Hun leefomgeving wordt aangeduid als 'de kolonie'; het is een vervallen en achtergelaten gehucht waar een handvol mensen existeert, in de ware betekenis van het woord (een van de personages heet 'de schoolmeester' maar er is slechts één kind in 'de kolonie', en die is debiel). Al hun hoop is gevestigd op de mysterieuze Irimias (Jeremia), die ze vertrouwen en volgen terwijl hij hun eigenlijk bij voortduring misleidt. Eén van de sterkste hoofdstukken vond ik het voorlaatste, waarin Irimias zijn mening over de bewoners van de kolonie op schrift stelt, waardoor pijnlijk duidelijk wordt hoe hij hen ziet. Het zijn mensen in de marge, die totaal niet meetellen en om wiens persoonlijke dromen en ambities niemand zich bekommert, tenzij om die belachelijk te maken.

Ten opzichte van de film is het boek wat begrijpelijker, de personages en hun handelingen zijn beter te plaaten. Het hoofdstuk over Estike en de kat krijgt daardoor zin, terwijl ik dit gedeelte in de verfilming nog overbodig vond. Helaas wordt het niet echt inhoudelijker, Satanstango is veel eerder beschrijvend dan analyserend. Het tempo ligt bij Krasznahorkai een stukje hoger dan bij Tarr het geval is, ik denk zelfs dat je het boek nog wat sneller uit hebt dan de zevenenhalf uur die de film je kosten. Daar staat tegenover dat Tarrs beklijvende longtakes hier ontbreken (en ook de fantastische, 10 minuten durende dansscene in de kroeg).

Echt veel ontwikkeling is er niet, binding met de personages evenmin, en als geheel maakt de roman derhalve ook niet enorm veel indruk. Boeiend is het wel, eigenzinnig ook, maar daar blijft het bij. Kortom; waar ik erop hoopte dat het boek me vooral inhoudelijk meer zou bieden, valt dat een klein beetje tegen, en blijven boek en film verder behoorlijk vergelijkbaar. Moet je echter persé één van de twee kiezen, dan zou ik toch de film van Tarr aanraden.

3,5
Een boek waar ik moest inkomen. In het begin had ik het wat lastig met dit boek omdat de schrijver vaak niet goed aangeeft over wat of om wie het nu gaat waardoor je vaak eens je het door hebt een paar pagina's moet terugdraaien. Ik ging het boek bijna aan de kant leggen, maar wat ben ik blij dat ik toch heb doorgelezen! Het boek wordt steeds beter naarmate het vordert en achteraf merkte ik dat die sfeer van onrust die het oproept bij de lezer perfect past bij het boek
Vooral de sfeer die wordt geschept is schitterend. Het miezerige, troostloze en armoedige leven van een aantal mensen wordt in alle detaïls beschreven. Vooral de manier waarop het landschap, het klimaat en de vuile huizen worden beschreven zijn treffend en zorgen voor een heel specifeke sfeer die het boek tot een bijzondere ervaring maken.

3,5
Dit boek drijft inderdaad op de sfeer en de prachtige langgerekte zinnen. Echter niet voldoende om m'n aandacht constant vast te houden, ik dwaalde vrij vaak af in gedachten. Satantango is dan ook wel een geschikt boek om wat bij weg te dromen en af en toe wat fragmenten van te lezen.

Het hoofdstuk dat eRCee aanhaalt vind ik extra geslaagd omdat het commentaar van Irimias wordt gegeven via het geklaag van de klerken die Irimias' woordkeus in gangbare rechtszaaltaal moeten vatten.

4,5
Iemand die dit ook in het Engels heeft gelezen en daardoor sfeer en stijl met elkaar heeft kunnen vergelijken?

avatar van eRCee
3,0
Dat denk ik niet, maar de kwaliteit van Nederlandse vertalingen van het Hongaars is in mijn ervaring hoog.

4,5
Ben benieuwd, heb een NL van de bieb gehaald, mss later de EN eens lezen. Ben ook benieuwd naar zijn andere werk alsik lees dat dit als zijn toegankelijkste gezien wordt ..

TomWaitz
Ik las de boeken van Krasznahorkai niet chronologisch: eerst De melancholie van het verzet, vorig jaar vertaald en meteen erna Satanstango, zijn debuut uit 1985, vertaald in 2012. Vertaalster is telkens Mari Alföldi. Beide romans zijn grimmig, duister en onheilspellend. De stijl is in beide boeken adembenemend: de lange, meeslepende en bedwelmende zinnen met een minimum aan interpunctie en zonder alinea's zijn soms moeilijk, maar veelal gewoon bloedmooi. Er is al veel op gewezen dat de taal de ongrijpbaarheid van de werkelijkheid weerspiegelt. Telkens gebruikt de auteur een klein aantal mensen, hun denken en hun kleine gesloten leefomgeving, om universele thema's aan te snijden. De mensen zijn gewoon, dikwijls arm, soms geschift en raadselachtig. In geen van de beide boeken komen alle verhaallijntjes mooi samen. Zeker in Satanstango komen er op het einde nog twee mooie verrassingen (die geoefende lezers misschien wel al hadden verwacht). In De melancholie van het verzet is het een circus die de gemeenschap doet ontploffen, in Satanstango dan weer een messiaans figuur die belooft verlossing te brengen. En op het einde is er telkens niets meer zoals het vroeger was. Als ik dan toch in sterretjes moet denken: vijf, zeker om het gemiddelde wat op te krikken. En nu de film nog.

...stilte...
De film is prachtig! (ik had de unieke kans hem op 35mm te zien)
Zowel De melancholie van het verzet als Satanstango heb ik in de kast staan, maar stel het lezen ervan steeds weer uit...

avatar van Geerard
4,5
Ik jubel even hard mee met TomWaitz, want dit is prachtig. Twaalf hoofdstukken, zes tangostappen heen, zes tangostappen terug, allemaal raak! Vooral de eerste zes hoofdstukken vond ik magisch, waarin niet meer dan 24 uur voorbijgaat vanuit zes verschillende perspectieven. Steeds krijg je een scherper beeld wat er zich allemaal in die 24 uur heeft afgespeeld en wie zich waar bevond op welk moment. Na zes hoofdstukken is de stage perfect gezet, voordat het plot zoals hierboven beschreven losbarst. Wat hier extra aan bijdraagt is de grote helderheid waarmee alles opgetekend is. Hierdoor kon ik alles heel goed voor me zien, terwijl ik daar bij veel boeken moeite mee heb. En wat een sfeer krijg je dan. Alles is donker, alles is vies, en alles is nat. En niet alleen de scenerie, nee ook de mensen zijn compleet bedorven. Iedereen leeft in complete zonde, en alles is 1 grote leegte. Heerlijk! Vooral de verhalen van de doctor en de zwakzinnige dochter zijn me bijgebleven.

Het kleine kritiekpunt dat me heeft weerhouden van 5 sterren is iets wat hierboven ook al een keer genoemd is: er gebeurt wel heel erg veel (groots) in 24 uur om het verhaal op gang te kunnen brengen. Dat komt inderdaad een beetje gekunsteld over, maar ik stoorde me er niet erg aan, vooral omdat ik dit al vanaf het begin als een absurd en grotesk verhaal las, en dan maakt zoiets veel minder uit.

Tip: lees steeds een heel hoofdstuk achter elkaar, en bij voorkeur in een schemerige setting om de sfeer nog meer te versterken. Ik las elk hoofdstuk bijna met ingehouden adem uit, en genoot in de activiteiten daarna nog lang door van hetgeen ik ervaren had

...stilte...
Vorig jaar in de herfst, met de regen als ideaal achtergrond decor, was ik er aan begonnen. Maar met de beelden van de verfilming van Bela Tarr nog in mijn hoofd kon ik aanvankelijk helemaal niets met de met tekst dichtgesmeerde bladzijden. Het kostte me de grootste moeite om mijn aandacht er bij te houden en dat bracht me er toe het na een aantal hoofdstukken weer weg te leggen.
Gelukkig was het begin van de lente nog steeds koud en nat en dat deed me weer terugverlangen naar het boek. Ik ging verder met hoofdstuk vijf, het gedeelte van Estike en de kat, en daar gebeurde een klein wonder. Er begonnen zich nieuwe beelden in mijn hoofd te vormen en de film van Bela Tarr werd naar de achtergrond gedrongen. Het ging voor mij eindelijk leven.
De film heeft ongetwijfeld bijgedragen aan het succes van de roman, maar de kracht van Tarr's beelden hebben het zeker ook in de weg gestaan.

Ik kan het even niet laten de volgende zin over te schrijven om te illustreren hoe de verbeelding er mee aan de slag gaat en geen film nodig heeft... je ziet het gewoon gebeuren.

Buiten bereikte het van het dak stromende water in een strenge, scherpe lijn ongehinderd de grond langs de muren van de hoeve van de familie Horgos, en groef een steeds diepere geul langs het huis, alsof elke regendruppel door een geheime intentie werd gedreven om eerst het huis met een greppel te omgeven en zo de bewoners van de wereld te isoleren, en dan langzaam, millimeter voor millimeter, in de vijandige aarde door te sijpelen tot de in modder gelegde fundamenten en alles van onderaf weg te spoelen; in de meedogenloos uitgemeten tijd zouden dan de muren één voor één verzakken, de ramen en de deuren uit de kozijnen vallen, de schoorstenen wankelen en naar beneden komen, de spijkers in de muren poreus worden, de spiegels blind, zodat het hele instortende bouwsel uiteindelijk als een wrakkig krot ten onder zou gaan, als een lek schip, triest verkondigend hoe vergeefs de jammerlijke strijd van de broze menselijke bedoelingen is tegen de regen en de aarde, als zelfs een dak geen bescherming biedt.

Ik zie al uit naar de herfst om met De Melancholie van het Verzet te beginnen...

avatar van Abubakari
EF V schreef:
Een boek waar ik moest inkomen. In het begin had ik het wat lastig met dit boek omdat de schrijver vaak niet goed aangeeft over wat of om wie het nu gaat waardoor je vaak eens je het door hebt een paar pagina's moet terugdraaien. Ik ging het boek bijna aan de kant leggen.


Het kostte me de grootste moeite om mijn aandacht er bij te houden en dat bracht me er toe het na een aantal hoofdstukken weer weg te leggen.


Ik heb hem ook even weg gelegd en ben in een ander boek begonnen. Na 3 hoofdstukken waarin je geen idee hebt wie wat of waar is het inderdaad even doorbijten, gezien de lovende kritieken hier ben ik dat ook nog wel van plan, maar nu even niet. Vind het, hoewel mooi geschreven, tot nu toe vooral taai en kan er geen touw aan vast knopen.

...stilte...
Ik heb hem ook even weg gelegd en ben in een ander boek begonnen. Na 3 hoofdstukken waarin je geen idee hebt wie wat of waar is het inderdaad even doorbijten, gezien de lovende kritieken hier ben ik dat ook nog wel van plan, maar nu even niet. Vind het, hoewel mooi geschreven, tot nu toe vooral taai en kan er geen touw aan vast knopen.


Pas als je het boek uit hebt begrijp je de eerste hoofdstukken en krijg je zowaar zin om er nog eens aan te beginnen...en de schrijver helpt je hier een handje bij.
Maar ik raad je aan om er pas in de herfst mee verder te gaan, want met dit zonnetje gaat het niet lukken om je er in te verplaatsen

avatar van Abubakari
Dan moet ik in de herfst die eerste 3 hoofdstukken nog eens lezen.

Ik ga hem wel onder de douche lezen met het raam open op een grijze lentedag waarop het flink waait, moet het ook goed komen.

3,5
Van het weekend Bela Tarr’s meesterlijke film Sátántangó gezien, en die is behoorlijk blijven beklijven. Dus meteen alle 4 de vertaalde boeken van László Krasznahorkai op mijn leeslijst gezet, nadat ik ook al Tarr’s Damnation (tevens geschreven door Krasznahorkai) prachtig vond.

Waar ik bij de verfilmingen voor een belangrijk deel gegrepen word door de stijl van Tarr, hoop ik dat ik bij de boeken van László eenzelfde ervaring ga krijgen in zijn proza en stilering (heel benieuwd naar zijn lange zinnen, die misschien eenzelfde effect uitoefenen als de lange shots van Tarr). Zin in om hierin te duiken!

...stilte...
En de prachtige film The Turin Horse van Tarr is een verfilming van een kort verhaal van Krasznahorkai. Ik weet niet waar het in staat... Geerard jij misschien?

3,5
Ah, ik wist niet dat The Turin Horse gebaseerd was op een kort verhaal! Ik dacht dat László rechtstreeks het script schreef (volgens IMDb, ook).

...stilte...
Ik dacht dat de film was gebaseerd op een vroeg verhaal van Krasznahorkai dat later samen met Tarr is bewerkt tot het script voor de film... verder weet ik het niet.

avatar van Geerard
4,5
Ik kan ook niet verder helpen. Ik herinner me niet zo een verhaal in de gepubliceerde korte verhalen boeken van Krasznahorkai (Seiobo Here Below and The World Goes On). Hij heeft echter nog meer korte verhalen geschreven die nog niet vertaald zijn in het Engels, dus daar zou dit verhaal nog onderdeel van uit kunnen maken. Ik denk, gezien de Engelse Wikipedia, dat dit ook meteen als script is geschreven.

In ieder geval weer leuk om wat leven te zien bij dit boek. Het eerste deel is geweldig! Het tweede deel is ook goed, alleen over het einde was ik twijfelachtig, zoals wel vaker bij de romans van deze schrijver. Geniet ervan Bob! Als geheel vond ik Melancholie van het Verzet en Oorlog en Oorlog (gelezen als War and War) het best.

...stilte...
Hier een interview met Tarr over de film en de samenwerking met Krasznahorkai:

Béla Tarr on The Turin Horse – East European Film Bulletin - eefb.org

...stilte...
Ik was benieuwd wat Krasznahorkai over de samenwerking met Tarr te zeggen heeft en vond dit gesprek met de schrijver:

Rekto:Verso | tijdschrift voor cultuur en kritiek - rektoverso.be

Voor mij blijft Satanstango toch zijn beste en de eerste die in aanmerking komt om eens te herlezen...

avatar van handsome_devil
Door jullie en doordat ik nu zelf Melancholie van het Verzet aan het lezen ben heb ik de Bela Tarr collectie besteld, en The Turin Horse (die zat niet bij de collectie).

...stilte...
Je zal er van opknappen...

avatar van Lalage
1,5
gestopt na 70 bladzijden, ik kom hier niet doorheen

Gast
geplaatst: vandaag om 14:22 uur

geplaatst: vandaag om 14:22 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.