Goëtia - Frits Lapidoth (1893)

Wat meer informatie over dit boek...

Frits Lapidoth, Goëtia - basjongenelen.nl

Bas Jongenelen over Goëtia: https://www.youtube.com/watch?v=tm9bnBTeLqc

Een vergeten parel in de Nederlandse literatuur die dankzij Bas Jongenelen weer mooi is gaan glanzen en opnieuw is uitgegeven. Ook de omslag is naar modernere maatstaven aangepast en zo prijkt er in plaats van een hoop letters (wat ook fraai kan zijn overigens) een prachtig portret van een Parijse dame op de cover in knalblauw en vuurrood; had ik het boek ook van de uitstaltafel gegrist als die twee groene katachtige ogen mij niet hadden aangestaard, onder hypnose brachten, zo leek het haast? Waarschijnlijk niet. Later ontdekte ik dat het schilderij (Rentrée du soir, 1897) een werk betreft van de Franse kunstenaar Théophile Alexandre Steinlen, het meest beroemd om zijn iconische Montmartre affiche Le Chat Noir uit 1896. Maar de beste man heeft nog vele andere mooie werken op zijn naam staan van voornamelijk, u raadt het al: katten.

Wanneer Couperus, Van Eeden, Franz von Stück en Fernand Khnopff samen een baby zouden baren dan was deze fantastische roman er ongetwijfeld uit gefloept. Alles aan dit excentrieke werkje spreekt mij aan: het draait allemaal om de geheimzinnige Goëtia, die eigenlijk Olga heet, een Russische gravin die in de jaren '90 van de 19de eeuw seances houdt in de salons van het decadente Parijs waar ze haar voorname gasten kennis laat maken met satanische praktijken en gezworen heeft de dood van haar vader te wreken. Goëtia is een moderne tovenares, maar... als de heks uit de middeleeuwen alleen. Furie, Priesteres der Zwarte Kunst, met een groot hart vol haat en diepe liefde. Als ze op straat ziet hoe een paard wordt afgeranseld breekt haar hart, tegelijk doorziet ze scherp de kwakzalverij van de zelfverklaarde mediums.
Ondertussen zorgen de Russische nihilisten ervoor dat er af en toe een bom ontploft.

Frits Lapidoth strooit met ongebruikelijke woorden, zoals het woord fiacre (een Franse jongensnaam die raaf betekent, maar ook de naam is van een huurrijtuig). Met af en toe een zin die zo ingelijst kan worden: Haastige mannen toverden, met hun langen stok, lichtgevende vleermuizen in de glazen kooitjes van de stadslantaarns en de vleugels dier wonderdieren fladderden in de tocht...
Of: ...tracht het leven niet te begrijpen en hoop dat je nooit zult vermoeden het bestaan van levensraadselen. Wie trekt aan den Isis-sluier zal worden doodgedrukt door de last des levens en slechts de eenvoudigen van hart is aards geluk beschoren. Oftewel: zalig zijn de armen van geest. Of zoals de Beatles zo mooi formuleerden in Strawberry Fields Forever: Living is easy with eyes closed.

Niet bepaald leesvoer voor gynofoben (bestaat dat woord wel eigenlijk? - of juist wel - ik heb in elk geval zeer genoten van de sfinx Olga en haar, om Bas Jongenelen te citeren, lievelingsgerecht: aardbeien in ether.
O ja, en een slang die Python heet hahaha...