Home to Harlem - Claude McKay (1928)

Eén van de bekendere boeken van de Harlem Renaissance stroming. Dat verwijst naar de culturele opleving van de zwarte USA burgers in de jaren ‘20 en ‘30 in o.a. literatuur en muziek. En genoemd naar Harlem NY waar het op dat moment op alle vlakken een bruisende boel was.
En wat een geweldige leeservaring is dit. Doet me denken aan On the Road van Jack Kerouac dat ik lang geleden gelezen heb. Maar Home to Harlem is zomaar even 30 j eerder geschreven. Het gaat evenzeer om een aaneenschakeling van schijnbare faits divers in een wereld bevolkt met kleurrijke figuren. Al is in dit geval ‘kleurrijk’ ook letterlijk te nemen. De ervaring van de ‘negro’ (zoals het benoemd wordt in het boek) in het Harlem van de jaren 1920 staat hier centraal. En het is allesbehalve een eendimensionale ervaring. Zoals er 50 tinten grijs zijn, zijn er namelijk ook 50 (of meer) tinten zwart. Dat en de daaraan verbonden sociale status/perceptie van de negro vormt één van de rode draden in het boek. Het boek is geschreven door Claude McKay, zelf (uiteraard) een zwart auteur, wat het maakt tot een insider verhaal. Van sommige karakters vermoed je dat ze uit het (toenmalige) leven gegrepen zijn.
Niet alleen cultureel en sociologisch een interessant werk maar vooral ook pittig door de verhaallijnen en het taalgebruik van de personages. De humor die erin verweven zit. Geen kost voor droogstoppels maar bevat het soort dialogen die je verwacht in films van let’s say een Tarantino. En daarmee vind ik dit boek zijn tijd vér, vér vooruit, en lijkt het zich buiten het klassieke literaire straatje van toen te vinden. Want nogmaals, dit is niet On the Road maar een roman uit de jaren ‘20. In zijn tijd was het wel een bestseller, maar vandaag is dit toch een vergeten werk. Ik vraag me daarbij ook af bij welk publiek dit boek een bestseller is want het is op dat moment nog volop segregatie in de USA.