menu

De Vlieger - Maarten 't Hart (1998)

mijn stem
3,67 (21)
21 stemmen

Nederlands
Autobiografische Roman

227 pagina's
Eerste druk: De Arbeiderspers, Amsterdam (Nederland)

Van het verpakkingsmateriaal voor een grafmonument vervaardigen een grafdelver en zijn zoon een kruisvlieger. Als de zoon hem een keer alleen oplaat, verspeelt hij deze. Maanden later ziet hij hem terug voor het raam van een huis dat bewoond wordt door een vader en een dochter die sprekend op elkaar lijken. De vader is ongelukkig omdat hij niet heeft mogen doorleren en omdat zijn beeldschone dochter niet deugt. Op grond van de regel Vergeef ons onze schulden, gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren uit het Onze Vader ontwikkelt deze vader een heel nieuwe theologie van verzoening en vergeving die hem steeds meer in conflict brengt met de dominees en ouderlingen van zijn gereformeerde kerk. Ten slotte wordt hij, zoals dat in het gereformeerde jargon heet, in de ban gedaan. Behalve deze droeve geschiedenis bevat 'De vlieger' ook het tragikomische verhaal van een protestantse grafdelver op wie druk wordt uitgeoefend om in de avonduren met de hand een heel rooms-katholiek kerkhof te verhuizen dat plaats moet maken voor oprukkende nieuwbouw.

zoeken in:
3,5
De vlieger is een interessante roman waarin de gereformeerde kerk het centrale thema is. We beleven het verhaal vanuit de ogen van de zoon. Zo horen we alle vertellingen en overpeinzingen van de vader aan. De vader is een conservatieve, gereformeerde man die het ook niet zo heeft op katholieken. De gereformeerde kerk wordt neergezet als een instituut waar afstandelijkheid en regels erg belangrijk zijn. Wie daarvan afwijkt krijgt het zwaar, zo ondervind ook Ginus van Diepenburch, een kerkgenoot.

Deze Gilkinus durft het aan openlijk te twijfelen aan de leer zoals die wordt verkondigd in de gereformeerde kerk. Een regel uit het Onze Vader legt hij, geheel tegen de heersende opvattingen, op zijn eigen manier uit. Wat volgt is een welles-nietes-spelletje tussen Gilkinus en de kerk, waarvan de uitkomst bij voorbaat wel te voorspellen is. Het is vooral interessant en triest tegelijk om te zien hoe binnen een kerk, waar mensen met toch dezelfde overtuiging zitten, zoveel verdeeldheid kan ontstaan. De visie van de schrijver is duidelijk: in de kerk wordt je geacht ‘ja en amen’ te zeggen en afwijken van bestaande ideeën is uit den boze. Gaandeweg het verhaal krijg je ook steeds meer medelijden met Van Diepenburch, vanwege alle tegenstand die hij te verduren krijgt. Daarnaast werkt zijn rebelse dochter ook niet bepaald mee aan zijn gemoedstoestand.

De vader is een stereotype Kokse. Hoewel de gereformeerde kerk in zijn algemeenheid redelijk negatief belicht wordt, weet de vader toch sympathie op te wekken. Hij is het dan niet eens met Gilkinus maar heeft toch een zwak voor hem. Wat hem vooral tot een leuk personage is de humor waarmee hij alle dillema’s en problemen overpeinsd. Zo heeft De Vlieger naast een dramatische ook een humoristische kant en dat gaat erg goed samen. Ook zijn baan als grafdelver zorgt voor veel grappige passages. Nergens wordt het beledigend of gaat het over de schreef, maar de scherpe randjes zijn zeker wel aanwezig.

De Vlieger is een onderhoudende roman met een kritische noot. ’t Hart toont hier zijn visie ten opzichte van de gereformeerde kerk. Veel gedweep met bijbelteksten, maar dat is onvermijdelijk met dit thema. Het kan desondanks iets teveel van het goede zijn voor de niet-kerkelijke lezer, maar het verhaal neemt hier en daar wat gas terug en er is genoeg humor waardoor het voor hen ook toegankelijk wordt. De situatie van de dochter van Gilkinus en de zoon zelf vond ik iets minder interessant. Verder een sterke roman die van mij een ruime voldoende krijgt.

3,5 ster

4,5
Geweldige roman, ik lees 'm momenteel voor de tweede keer. Een prachtige sfeertekening van het gereformeerde leven en theologisch ook zeker interessant. Uit de humor van de vader in het boek spreekt de liefde van de schrijver voor zijn eigen vader. Overigens is het hele verhaal precies goed gedoseerd met de typische Maarten 't Hart-humor. Dat maakt het lezen van 'De Vlieger' echt tot een feestje.

Gast
geplaatst: vandaag om 12:18 uur

geplaatst: vandaag om 12:18 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.