Mensen van de Reis: Woonwagenbewoners en Zigeuners in Nederland 1868-1995 - Annemarie Cottaar, Leo Lucassen en Wim Willems (1995)

Alternatieve titel: Kooplui, Kermisklanten en Andere Woonwagenbewoners: Groepsvorming en Beleid 1870-1945

Nederlands
Historisch / Waargebeurd

160 pagina's
Eerste druk: Waanders, Zwolle (Nederland)

De drie historici die dit boek hebben geschreven, breken met de vooroordelen die rond de ‘Mensen van de Reis’ hangen. Met name kolonel F. van der Minne, in de jaren 1930 administrateur voor de grensbewaking en de vreemdelingendienst, heeft met de overheden uit zijn tijd de toon van angst gezet die verantwoordelijk is voor de manier waarop de algemene bevolking tegen de ‘Mensen van de Reis’ aankijkt. Die praktijk zou door latere overheden worden voortgezet. In het boek komt onder meer de overheidsregistratie van de ‘Mensen van de Reis’ naar voren; een registratie die onder de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog tegen hen werd misbruikt. Verder is er bijvoorbeeld aandacht voor de handelsactiviteiten van deze reizigers. Volgens Cottaar zijn deze mensen over het algemeen geen ‘klaplopers, dieven en nietsnutten’, zoals het vooroordeel wil, maar juist mensen die als reizende ambachtslieden in hun levensonderhoud voorzagen en ook nodig waren. Door het verplichte onderbrengen van deze mensen in kampen en het opleggen van reisbeperkingen, op grond van wetten van na de oorlog, werden hun handelsactiviteiten echter belemmerd en kwam het grootste gedeelte van hen noodgedwongen in aanmerking voor een uitkering: hun wonen en werken waren nu gescheiden. Met dit boek als basis, zou Annemarie Cottaar een jaar later in 1996 promoveren op haar eigen proefschrift ‘Kooplui, Kermisklanten en Andere Woonwagenbewoners’ van 339 pagina’s.