Klasse laat je nooit los
Milio van de Kamp is socioloog en werkzaam als universitair docent aan de UvA. MvdK groeide op met o.m. huiselijk geweld en armoede. Het gezin was zo arm dat er bijvoorbeeld lange tijd geen gas en licht was, jaren geen vloerbedekking op de grond. Kortom, hij komt van ver en behaalde via het VMBO, MBO, HBO, Universiteit zijn Master. Zonder twijfel kan gesteld worden dat dit enorm knap is, temeer omdat boodschappen als ‘Misschien moet je iets lager mikken’ als antwoord van een docente op een ooit door MvdK uitgesproken wens psycholoog te worden niet bepaald helpt voor het zelfbeeld. Soortgelijke opmerkingen van een universitair docent tegen een publiek van studenten, of wanneer een docent over VMBO leerlingen stelt dat ‘deze kinderen niets kunnen’ helpen evenmin. MvdK heeft zijn boek echt vanuit zichzelf geschreven, dat is mij duidelijk. Daarom zou enerzijds dit werk in het kader van empowerment helpend kunnen zijn voor jongeren. Anderzijds ben ik, zelf opgegroeid als kind met roots in totaal verschillende klassen waaronder die van MvdK, niet onverdeeld enthousiast. Al herken ik wel degelijk beschreven mechanismen, tussen mensen of in de maatschappij t.o.v. bepaalde groepen mensen over en weer.
Waar ik het meest moeite mee heb is het m.i. veel voorkomende ‘wij’ (uit onze volksbuurt opgegroeid in armoede) tegen ‘zij’ (de middenklasse of elitaire mensen). Het invullen voor anderen, de ‘zij’s’.
Ja, ik kan beamen dat er (voor)oordelen bestaan. Maar zijn die niet aanwezig in àlle klassen? Die heb ik zelf evengoed. Ik denk dat het een kunst is bewust te zijn van (voor)oordelen, met name eigen (voor)oordelen. Dat kom ik niet zo veel tegen in dit boek van MvdK of ik herken het onvoldoende, dat kan natuurlijk. Ik denk dat het een kunst is de ander vragen te stellen. Mezelf vragen te stellen als ‘klopt het (zonder meer) wat ik denk?’
Wat ik hiernaast in het begin van het boek minder sterk vond is theoretische achtergronden vermengen met persoonlijk proza. Wellicht heeft MvdK e.e.a. alvast willen uitleggen, echter ik vind het een stijlbreuk die afleidt. Bovendien onnodig, want later in dit boek als MvdK i.p.v. psychologie sociologie gaat studeren ‘ontwaakt’ hij als het ware. MvdK gaat begrijpen welke factoren van invloed kunnen zijn bij mechanismen onder mensen.
Laten we hierbij niet vergeten dat eigen drijfveren, cognities en eigenschappen net zo goed van belang zijn. In die zin heeft
Lilian Rubin mij deze invloeden duidelijk gemaakt. Wat maakt dat sommige mensen hun pijnlijke verleden te boven komen en het bij anderen hun hele leven beheerst. Net als MvdK ben ik jaren o.a. gastdocent geweest, ik heb regelmatig benoemd dat het m.i. van groot belang is vertrouwd te raken met ‘je eigen verhaal’. Want zoals MvdK naar mijn idee terecht aangeeft
‘Klasse laat je nooit los. Het ligt verankerd in je lichaam, alsof het een onderdeel van je DNA is. Klasse vormt wie je bent’.
Ik ben trots op mijn verschillende roots, op mijn verschillende familieleden. Rijk of arm. Ik heb van allemaal geleerd en leer nog steeds. Dit is mij dan weer van dienst geweest tijdens mijn werkzame leven. En misschien ben ik stiekem wel het meest trots op mijn roots uit Crooswijk in Rotterdam. Daarom hou ik zo van het boek
Karakter: Roman van Zoon en Vader .
3*