Geburt der Gegenwart: Gestalten und Gestaltungen der Westlichen Zivilisation seit Kriegsende - Jean Améry (1961)

Alternatieve titel: Het Moderne Westen: Culturele Ontwikkeling na 1945

Duits
Verhalenbundel
Ideeënliteratuur / Politiek

303 pagina's
Eerste druk: Walter, Olten (Zwitserland)

Jean Améry geeft in 'Het Moderne Westen' blijk van een mentaliteit die meer Frans dan Duits aandoet. Zo ontbreekt dan ook datgene wat de Duitsers typeert en wat door henzelf wordt aangeduid met poging tot 'Wesensdeutung'. Améry maakt zich niet schuldig aan allerlei vage bespiegelingen, integendeel, hij plaatst feiten naast elkaar op een wijze die de innerlijk samenhang tussen de verschillende data voor de lezer duidelijk maakt. Zijn visie is zeer breed, hij weet verbanden te leggen tussen de uitingen van de filosofische stromingen, de literatuur, de journalistiek, het toneel en de film. De wisselwerkingen tussen deze componenten van bepaalde cultuurgebieden worden door hem duidelijk aangetoond en het aspect 'film' neemt in zijn uiteenzettingen een niet geringe plaats in. Améry verzet zich uitdrukkelijk tegen behandeling van films alsof men met circusvoorstellingen te maken heeft, welk euvel hij de Duitse dag- en weekbladen aanwrijft, die daarin volgens hem sterk contrasteren met de dito Franse. Met betrekking tot de Franse filmkritiek laat hij zich zeer lovend uit omdat die zich op een zeer hoog niveau beweegt. De invloeden van 'verzetsmythe' en van het existentialisme op de Franse film geeft hij in enkele voorbeelden summier aan. Améry is van mening dat de Amerikaanse film van rond de eeuwhelft in esthetisch opzicht ''aan gene zijde van goed en slecht staan'', een feit waarin hij een sleutel voor de gesteldheid van de Amerikaanse beschaving verborgen ziet. Hij wijst ook op de 'perfectie' waaraan sommige dure producties lijden. Beslist niet vleiend laat hij zich over de Duitse film uit, die de toeschouwer wil overtuigen dat de fundamentele behoeften van de 'Duitse ziel' sinds het begin van deze eeuw onveranderd gebleven zijn terwijl het Duitse publiek uit andere landen geimporteerde films in grote getale 'consumeert' die samen met bepaalde films uit de eigen binnenlandse productie een cultuurgoed vertegenwoordigen dat gisteren nog heel grimmig als decadent werd verworpen. Iedere keer opnieuw brengt Améry de verschillende culturele uitingen met elkaar in verbinding, wat voor de lezer het leggen van een rode draad betekent door het verzamelde materiaal.