The State of the Art - Iain M. Banks (1991)
Alternatieve titel: Culture #4
Engels
Sciencefiction
182 pagina's
Eerste druk: Orbit,
Londen (Verenigd Koninkrijk)
Deze verzameling korte fictie is een opvallende toevoeging aan de groeiende hoeveelheid kennis over de Culture en voegt definitie en schaal toe aan de eerdere werken door de Aarde van 1977 als contrast te gebruiken. De verhalen in de collectie variëren van sciencefiction tot horror en van donkere fantasie tot moraliteitsverhaal. 'The State of the Art' (1989): Een novelle over een culturele missie naar de Aarde eind jaren zeventig, en dient ook als een soort prequel voor 'Use of Weapons' door twee van de personages uit dat boek, Diziet Sma en de drone Skaffen-Amtiskaw, op te voeren. Hier pleit Sma voor contact met de Aarde, om te proberen de puinhoop op te lossen die de menselijke soort ervan heeft gemaakt. Een andere Culture-burger, Linter, gaat inheems en kiest ervoor afstand te doen van zijn Culture-lichaamsverbeteringen om meer op de lokale bevolking te lijken. En Li, die een Star Trek-fan is, stelt dat de hele "onbetwistbaar neurotische en klinisch krankzinnige soort" moet worden uitgeroeid met behulp van een micro zwart gat. Het schip Arbitrary heeft eigen ideeën en gevoel voor humor; zo stuurt het schip een ansichtkaart naar de BBC World Service, met het verzoek om 'Space Oddity' van David Bowie af te spelen: ''voor het goede schip Arbitrary en iedereen die erop vaart.'' 'Road of Skulls' (1988): Twee mannen in een koets reizen over de gelijknamige Road of Skulls, om een verre stad te bereiken die zich voortdurend lijkt terug te trekken en het zo een oneindige weg maakt. 'A Gift from the Culture' (1987): Een man in zelfopgelegde ballingschap uit de Culture wordt onder druk gezet om een terroristische daad te plegen met behulp van Culture-technologie. 'Odd Attachment' (1989): Een smoorverliefde alien ontmoet een mensachtige ontdekkingsreiziger en verminkt hem in een spel van 'houdt van me, houdt niet van me'. 'Descendant' (1987): Een Culture-soldaat en zijn slimme ruimtepak worstelen om te overleven nadat ze zijn neergeschoten en een noodlanding hebben gemaakt op een kale planeet. 'Cleaning Up' (1987): Een buitenaards ras ontdekt dat een defecte teleporter troep naar het aardoppervlak heeft gestuurd in plaats van naar de zon, waar wetenschappers van over de hele wereld deze 'geschenken' hebben bestudeerd. De aliens werken heimelijk samen met de nationale autoriteiten om de futuristische technologieën te herstellen. Het laatste geschenk dat arriveert, is de defecte teleporter zelf, die de VS proberen te gebruiken voor een eerste aanval op de USSR. De teleporter faalt en stuurt willekeurig nucleaire apparaten over de hele wereld, waarbij verschillende landen worden verwoest. 'Piece' (1989): Een commentaar op religie en fundamentalisme in de vorm van een teruggevonden brief van de Lockerbie-ramp. 'Scratch' (1987): Een stream-of-consciousness-verhaal dat willekeurige delen van de toekomst behandeld en uiteindelijk eindigt in een abrupte nucleaire apocalyps.