Made in Rotterdam
Lofti El Hamidi is made in Rotterdam, hij blikt in ‘Generatie 9/11. Migratie, diaspora en identiteit’ terug op zijn jeugd, de jaren voor en na 9/11.
Ook ik ben made in Rotterdam, met een vader uit Crooswijk en een moeder uit Hillegersberg. “Ach jongen, zo’n meisje uit die wijk is toch niets voor jou?” Er was altijd de familie uit de ‘mindere’ buurt en de familie uit dat andere milieu. Daar kon niet veel goeds van komen.
Wij woonden net op de grens Hillegersberg, Schiebroek en aan de andere kant van de brug het Oude Noorden. “O, dáar…” ofwel niet aan de Burgemeester Le Fèvre de Montignylaan, de naam van de laan zegt al iets over de huizen. Er kwamen niet zoals aan de andere kant van de brug of bij ons in de straat rond 1970 twee Marokkaanse gastarbeiders op een bovenkamer bij de buren wonen, of een Surinaamse familie aan de overkant. Ik was daar vaak nadat mijn moeder verkering kreeg met een van die familieleden na het vertrek van mijn vader.
Toen de vliegtuigen zich in de Twin Towers boorden woonde ik allang niet meer in Rotterdam, ik werkte wel op de zoals LEH formuleert vulkaan Delfshaven (en na tien jaar daar in Crooswijk grens Oude Noorden) in Rotterdam. Ik weet niet meer hoe lang ik voor de tv bleef staan, ik weet wel zeker dat ik direct dacht: Bin Laden… ik kan wel beweren dat ik nooit religie erbij gehaald heb, niet toen, niet later, maar dan lieg ik. Bin Laden was oprichter van de islamistische terreurorganisatie Al Qaida. Ik had mijn eerste gedachte bij het zien vallen van de mensen of het instorten van de Towers kennelijk al bij de hand. En ook in de eerste jaren na de aanslagen heb ik mezelf betrapt op het speuren naar mogelijk verdachte mensen met rugzakken in een vliegtuig richting Spanje. Ja, daar zaten ook mensen met een Noord-Afrikaans uiterlijk bij. Daarover ga ik evenmin liegen.
Maar gedachten zijn geen feiten. Niet iedere moslim is terrorist, niet iedere terrorist is moslim. De geschiedenis kent allerlei terroristische groeperingen: protestanten en katholieken in Noord Ierland bijvoorbeeld. Als je goed luistert kun je dagelijks (voor)oordelen horen fluisteren of hardop geroepen over welke groepen onderling dan ook. Of stiekem in gedrag. Soms denk ik, het zit ìn ons mensen, overal ter wereld.
LEH vertelt in zijn boek zijn persoonlijk verhaal, hoe was het voor hem, voor zijn vrienden (op straat), familie. In zijn wijk Delfshaven. Enerzijds denk ik ik had méer willen lezen, anderzijds is het knap hoe hij beknopt meerdere invalshoeken heeft aangestipt, misschien is het inderdaad juist goed vanwege de leesbaarheid dit niet in éen boek te willen doen. Ik ben het met
Robsessie eens.
Hoe moest een jonge generatie waartoe LEH behoorde zich verhouden tot Westerse uitspraken à la Bush ‘Je bent voor ons of tegen ons’. Of de buren die ineens een foto van Pim Fortuyn op het raam aan de straatzijde hangen. Ik heb ze gezien …
Gedachten zijn dus geen feiten, al kunnen we ons, al kan ik me betrappen op gedachten als eerder genoemd op 9/11, we kunnen wel pas op de plaats maken. Klopt dit wat ik denk? Laten we eens bij onszelf te rade gaan. Ik ben het zonder meer met LEH eens als hij stelt: ‘de multiculturele samenleving is niet mislukt en ook niet geslaagd, de multiculturele samenleving ìs’. Daar hebben we het m.i. mee te doen. We mogen ook stilstaan bij een door LEH geciteerde postkoloniale denker uit Sri Lanka, hij verwoordde: “Wij zijn hier omdat jullie daar waren…”
Wat te doen? Opgroeien tussen verschillende culturen, roept de vraag op “Wie ben ik?”
Hoe vindt een jongen zijn identiteit na 9/11?
Soms moet je je habitat verlaten om verder te komen zoals LEH deed. Tegelijkertijd voelt hij zich in elitaire kringen een fremdkörper. Dit naast het verlangen naar ‘thuis’.
Net als LEH rij ik nog graag door die Rotterdamse wijken, ik ben niet voor niets tot 1 januari j.l. daar blijven werken.
Een stad waar je, als je wilt en kunt, elkaar kunt bereiken. Waar je samen verder kunt komen. Om te beginnen met naar elkaar luisteren. Wat heb je te vertellen? Wat heb je geschreven? In deze tijd van polarisatie een kunst.
3,5*