Les Gratitudes - Delphine de Vigan (2019)

Misschien is het verlies van taal een erger lot dan de dood zelf. In 'Dankbaarheid' (2019) van Delphine de Vigan wordt de dementerende Michka ermee geconfronteerd dat ze alles kwijtraakt waar ze ooit structuur of betekenis uit heeft gehaald. Haar zelfstandigheid en sociale inborst. Haar passies als een ontwikkelde en sociaal betrokken vrouw die midden in het leven staat. De vernederende aftakeling doet haar beseffen dat ze zelfs haar meest basale verlangens niet meer tot uiting kan brengen. En dat terwijl ze haar grootste levenswens nooit in vervulling durfde te laten gaan: namelijk de mensen bedanken die haar als Joods meisje in huis hebben genomen toen haar ouders op transport werden gesteld. Belangeloos en met gevaar voor eigen leven. Vooralsnog mijn favoriete roman van De Vigan omdat ze de rauwe aftakeling uit 'Niets Weerstaat de Nacht' (2011) weet te combineren met de postmoderne vormtrucjes uit 'Het Ware Verhaal van Haar en Mij' (2015). In loepzuiver proza lopen dromen, angsten en perspectiefwisselingen in elkaar over om de eenzame conditie van Michka mee vorm te geven. Tegelijkertijd maakt het 'Dankbaarheid' (2019) tot een intens lieve existentiële roman over de schoonheid van banden met anderen en de noodzaak om voor elkaar te zorgen. Of hoe de banaliteit van het goede net zulke sterke rimpeleffecten kan hebben als het kwade, zelfs wanneer iemand haar verbale vermogens verliest en alleen het mens-zijn overblijft.