Der Kampf mit dem Dämon. Hölderlin – Kleist – Nietzsche - Stefan Zweig (1925)
Alternatieve titel: Die Baumeister der Welt, Band 2
mijn stem
geen stemmen
Duits
Ideeënliteratuur / Biografie
321 pagina's
Eerste druk: Insel,
Leipzig (Duitsland)
In zijn biografische essayreeks 'Die Baumeister der Welt. Versuch einer Typologie des Geistes' probeerde Zweig een beeld te vatten van de grote geesten der aarde. In de eerste band besprak hij Balzac, Dickens en Dostojevski: nu concentreert hij zich op de geesten van Friedrich Hölderlin, Heinrich von Kleist en Friedrich Nietzsche, die hij omschrijft als “de drie soorten demonische dichters”. Hierin portretteert hij de dichters in biografische studies, vergelijkt ze en stelt hun overeenkomsten, gelijkenissen en tegenstellingen op. Zweig richt zich op de gewoonten, passies en obsessies die ze hadden. Ook trekt Zweig gelijkenissen tussen de dramatische verloop van de levens van de onderwerpen, die afzonderlijk veel tragiek kenden.
2
WildeOscar (moderator)
geplaatst: 28 juni 2022, 11:21 uur
De biografie van Nietzsche is dit jaar bij uitgeverij IJzer in een vertaling van Bart van Kreel verschenen:
Nietzsche - Uitgeverij IJzer - uitgeverij-ijzer.nl
Nietzsche is een meeslepend portret van een van de grootste filosofen van de negentiende eeuw. In deze levendige biografische studie richt Zweig zich op Nietzsches gewoonten, passies en obsessies. Zweig concentreert zich meer op de man dan op zijn werk en trekt de lezer onverbiddelijk mee in het drama van Nietzsches leven.
Zweig vertelt over een man die bijna volledig blind is, die gekweld wordt door hevige buikpijnen en vreselijke hoofdpijnen. Een man die een eenzaam, afgezonderd bestaan leidt en als een ‘zwerver van de geest’ ronddoolt in anonieme pensions, geobsedeerd door voedsel, tijd en zijn slechte gezondheid. Bij Nietzsche echter zijn de tragiek van zijn bestaan, zijn absolute eenzaamheid en zijn hartstocht voor de waarheid, essentiële feiten die onlosmakelijk verbonden zijn met zijn wervelende intellectuele ontwikkeling en daarom van fundamenteel belang om het unieke van zijn werk en denken te begrijpen. Dit meesterlijke portret van de mens Nietzsche is een indrukwekkend document om het denken van de filosoof grondig te begrijpen.
Nietzsche - Uitgeverij IJzer - uitgeverij-ijzer.nl
Nietzsche is een meeslepend portret van een van de grootste filosofen van de negentiende eeuw. In deze levendige biografische studie richt Zweig zich op Nietzsches gewoonten, passies en obsessies. Zweig concentreert zich meer op de man dan op zijn werk en trekt de lezer onverbiddelijk mee in het drama van Nietzsches leven.
Zweig vertelt over een man die bijna volledig blind is, die gekweld wordt door hevige buikpijnen en vreselijke hoofdpijnen. Een man die een eenzaam, afgezonderd bestaan leidt en als een ‘zwerver van de geest’ ronddoolt in anonieme pensions, geobsedeerd door voedsel, tijd en zijn slechte gezondheid. Bij Nietzsche echter zijn de tragiek van zijn bestaan, zijn absolute eenzaamheid en zijn hartstocht voor de waarheid, essentiële feiten die onlosmakelijk verbonden zijn met zijn wervelende intellectuele ontwikkeling en daarom van fundamenteel belang om het unieke van zijn werk en denken te begrijpen. Dit meesterlijke portret van de mens Nietzsche is een indrukwekkend document om het denken van de filosoof grondig te begrijpen.
0
geplaatst: 9 januari, 23:48 uur
Inmiddels zijn ook zijn biografieën van onder meer Tolstoj en Dostojevski in het Nederlands vertaald in ik meen respectievelijk 2022 en 2023 verschenen.
Ik lees eerst maar zijn autobiografie ( pas begonnen, ben ongeveer op 1/3) maar toch zeer opmerkelijk dat Zweig al in het prille begin van de 20e eeuw zulke biografieën schreef en toch wel voorschrijdend inzicht bleek te hebben in de grootsheid van deze geweldenaars.
Ik lees eerst maar zijn autobiografie ( pas begonnen, ben ongeveer op 1/3) maar toch zeer opmerkelijk dat Zweig al in het prille begin van de 20e eeuw zulke biografieën schreef en toch wel voorschrijdend inzicht bleek te hebben in de grootsheid van deze geweldenaars.
0
geplaatst: 11 januari, 14:21 uur
Punika schreef:
toch zeer opmerkelijk dat Zweig al in het prille begin van de 20e eeuw zulke biografieën schreef en toch wel voorschrijdend inzicht bleek te hebben in de grootsheid van deze geweldenaars.
toch zeer opmerkelijk dat Zweig al in het prille begin van de 20e eeuw zulke biografieën schreef en toch wel voorschrijdend inzicht bleek te hebben in de grootsheid van deze geweldenaars.
Wat bedoel je hiermee? De auteurs waar hij biografieën over schreef waren in zijn tijd toch niet vergeten of miskend, maar praktisch zonder uitzondering hooggeprezen door andere auteurs en ook door het gewone publiek stukgelezen?
0
geplaatst: 11 januari, 15:48 uur
De Filosoof schreef:
Wat bedoel je hiermee? De auteurs waar hij biografieën over schreef waren in zijn tijd toch niet vergeten of miskend, maar praktisch zonder uitzondering hooggeprezen door andere auteurs en ook door het gewone publiek stukgelezen?
(quote)
Wat bedoel je hiermee? De auteurs waar hij biografieën over schreef waren in zijn tijd toch niet vergeten of miskend, maar praktisch zonder uitzondering hooggeprezen door andere auteurs en ook door het gewone publiek stukgelezen?
Okee, ik had zelf niet het idee dat er in West Europa veel mensen waren die voor de eerste wereldoorlog ( toen Zweig aan het boek begon, dat hij door deze omstandigheden pas in 1920 kon afronden/ publiceren ) van Dostojevski hadden gehoord, laat staan dat hij hier massaal werd stukgelezen.
Nietzsche is pas gerespecteerd in de moderne tijd dus
toen Zweig daarover zijn biografie schreef in 1925 was hij hoogstens voor de nazi’s een inspiratiebron ( terwijl de Jood Zweig blijkbaar toen al wel Nietzsche op waarde kon schatten) maar ik niet niet dat veel Joden /humanisten hem hoog hadden zitten en stukgelezen door het gewone volk werd hij in West Europa ook niet bepaald, zelfs nu in 2024 gebeurt dit niet, getuige de 0 recensies bij bijna al zijn boeken bij zelfs de liefhebbers van boekmeter.
Kan ze allemaal wel afgaan maar Tolstoj en Stendhal leken me ook geen algemene bekendheden in West Europa ten tijde van het verschijnen van deze biografieën.
Zweig had als West Europeaan de grote Russische auteurs al snel “ ontdekt” en het is ook best opmerkelijk dat er toen biografieën werden geschreven die vandaag de dag blijkbaar nog zo relevant zijn dat ze in het Nederlands verschijnen en anno 2025 in de boekwinkels liggen.
Ben er ook benieuwd naar aangezien in die tijd je als autobiograaf, in tegenstelling tot nu, in feite behalve de boeken van de auteur, amper informatie of bronnen ter beschikking had om uit te putten.
Maar ik zal eerst de autobiografie van Zweig uitlezen ( zit ongeveer op de helft en kan tot nu toe zeggen dat ik de genoemde kritieken wel deel ) en dan ben ik daarna benieuwd naar de biografieën.
0
geplaatst: 11 januari, 16:44 uur
Tja, je lijkt een helehoop te 'denken' (veronderstellen) maar ik ben bang dat het weinig historische grond heeft. Om me even te beperken tot Nietzsche: in onderstaande link vind je wat Wikipedia opsomt aan de - duidelijk - enorme invloed die Nietzsche al vanaf het einde van de 19de eeuw had in Duitsland, Rusland en de rest van de wereld, inclusief bij Joodse schrijvers (en dat Duitsland in de Eerste Wereldoorlog zo'n 150.000 exemplaren van Also Sprach Zarathustra uitdeelde aan de soldaten terwijl eerder bij de Dreyfus-affaire de Franse antisemieten de Joodse verdedigers van Dreyfus uitmaakten voor 'Nietzscheanen'):
Friedrich Nietzsche - Wikipedia - en.wikipedia.org
En dit is nog maar een inleiding. Er is nog meer te vinden op een andere pagina van Wikipedia die helemaal gewijd is aan Nietzsche's invloed:
Influence and reception of Friedrich Nietzsche - Wikipedia - en.wikipedia.org
Friedrich Nietzsche - Wikipedia - en.wikipedia.org
En dit is nog maar een inleiding. Er is nog meer te vinden op een andere pagina van Wikipedia die helemaal gewijd is aan Nietzsche's invloed:
Influence and reception of Friedrich Nietzsche - Wikipedia - en.wikipedia.org
0
geplaatst: 11 januari, 20:54 uur
Of om nog even Dostojevski kort te 'behandelen':
In Rusland zelf was hij een grootheid toen hij stierf in 1881: zijn begrafenis was een nationale gebeurtenis die volgens een journalist 100.000 mensen trok. De roem in Europa bleef niet lang uit: in 1882 verscheen een Duitse vertaling van Misdaad en Straf die de culturele wereld veroverde en die zelfs een nieuwe literaire stroming in Duitsland in gang zette (de 'Duitse naturalisten'). Binnen tien jaar na z'n dood - dus nog lang voordat Zweig z'n biografieën schreef - was Dostojevski wereldberoemd en alom geprezen als een groot schrijver:
"The idea that the pantheon of European literatures could manage perfectly without Dostoevsky quickly changed after his death. Less than a decade afterwards he would be brought worldwide popularity (...) This sudden discovery of Russian literature was so fierce, that from the very beginning military terms were used to describe it: by the end of the 19th century it had become common place to imagine “the invasion of French literature by the Russians” as their revenge for Napoleon’s 1812 siege of Moscow (Hemmings 1950b: 1)."
Europe’s conquest of the Russian novel: the pivotal role of France and Germany | Van Poesjkin tot Poetin en snel terug - pieterboulogne.com
En even googlen of op Wikipedia kijken leert dat dit geldt voor alle auteurs die Zweig behandelde. Het lijkt dus erop dat Zweig bewust de grote namen, die iedereen kende (zelfs mensen die nooit een boek lazen kenden in ieder geval de namen uit de krant), nam om er z'n 'typologie' over te schrijven. Nu was zo'n typologie misschien wel nieuw - het is zeker interessant te horen wat Zweig schreef over deze grote auteurs - maar dat is een andere kwestie.
In Rusland zelf was hij een grootheid toen hij stierf in 1881: zijn begrafenis was een nationale gebeurtenis die volgens een journalist 100.000 mensen trok. De roem in Europa bleef niet lang uit: in 1882 verscheen een Duitse vertaling van Misdaad en Straf die de culturele wereld veroverde en die zelfs een nieuwe literaire stroming in Duitsland in gang zette (de 'Duitse naturalisten'). Binnen tien jaar na z'n dood - dus nog lang voordat Zweig z'n biografieën schreef - was Dostojevski wereldberoemd en alom geprezen als een groot schrijver:
"The idea that the pantheon of European literatures could manage perfectly without Dostoevsky quickly changed after his death. Less than a decade afterwards he would be brought worldwide popularity (...) This sudden discovery of Russian literature was so fierce, that from the very beginning military terms were used to describe it: by the end of the 19th century it had become common place to imagine “the invasion of French literature by the Russians” as their revenge for Napoleon’s 1812 siege of Moscow (Hemmings 1950b: 1)."
Europe’s conquest of the Russian novel: the pivotal role of France and Germany | Van Poesjkin tot Poetin en snel terug - pieterboulogne.com
En even googlen of op Wikipedia kijken leert dat dit geldt voor alle auteurs die Zweig behandelde. Het lijkt dus erop dat Zweig bewust de grote namen, die iedereen kende (zelfs mensen die nooit een boek lazen kenden in ieder geval de namen uit de krant), nam om er z'n 'typologie' over te schrijven. Nu was zo'n typologie misschien wel nieuw - het is zeker interessant te horen wat Zweig schreef over deze grote auteurs - maar dat is een andere kwestie.
* denotes required fields.
* denotes required fields.