Un Occident Kidnappé: Ou la Tragédie de l'Europe Centrale - Milan Kundera (1983)
Frans
Politiek
80 pagina's
Eerste druk: Le Débat,
Parijs (Frankrijk)
Het essay ‘Un Occident kidnappé’ van de hand van Milan Kundera verscheen in november 1983 in het tijdschrift Le Débat dat zowel als pleidooi als beschuldiging was bedoeld. Een pleitbezorging om de verdediging van Centraal-Europa (Hongarije, Polen, Tsjechoslowakije), dat door zijn culturele traditie altijd en volledig tot het Westen heeft behoord, maar door het Westen slechts als onderdeel van het Oosterse blok wordt beschouwd. Een beschuldiging om het feit dat Europa de verdwijning van de kleine naties in Centraal-Europa niet wil zien noch lijkt op te merken. Wetende dat zij zelf niet hiervan gevrijwaard is. Zijn dat niet de eerste voortekenen van haar eigen ondergang? De waarde van de tekst komt niet alleen uit zijn demonstratieve vaardigheid, maar uit de zeer persoonlijke, heftige, gekwelde stem van de auteur Milan Kundera.
Nu wij in Europa voor enorme keuzes staan over nieuwe lidstaten en manieren om de Europese Unie bestuurbaar te houden – keuzes die we al jaren voor ons uitschuiven, maar ons nu wederom door Rusland worden opgedrongen – is het de moeite om Kundera’s essay uit 1983 over het belang van Midden-Europa te lezen. In Un Occident Kidnappé. Ou la Tragédie de l’Europe Centrale kaart hij, zes jaar voor de Berlijnse Muur viel, precies de vragen aan die we nu weer moeten beantwoorden: Wie hoort er bij Europa, wie niet? Waar is ‘horen bij Europa’ op gebaseerd? En welke rol speelt West-Europa?
Milan Kundera - Een Ontvoerd Continent of de Tragedie van Midden-Europa [1983]
1.
In september 1956 had de directeur van het Hongaarse persbureau, een paar minuten voordat zijn kantoor door artillerievuur zou worden verwoest, een wanhopige boodschap de wereld ingestuurd als reactie op het Russische offensief tegen Boedapest. Het bericht eindigde met de woorden: "We zullen sterven voor Hongarije en voor Europa.”
Wat betekende deze laatste zin? De Russische tanks vormden een gevaar voor Hongarije, en daarmee Europa. Maar in welke zin was Europa in gevaar? Waren de Russische tanks klaar om de Hongaarse grens in westelijke richting over te steken? Neen. De directeur van het Hongaarse persagentschap wilde zeggen dat Hongarije binnen Europa zelf het doelwit was. Hij was klaar om te sterven zodat Hongarije Hongaars èn Europees zou blijven.
Zelfs wanneer de betekenis van deze laatste zin voor ons duidelijk lijkt, blijft hij ons intrigeren. Hier in Frankrijk of in Amerika zijn we gewend te denken dat wat toen op het spel stond niet Hongarije of Europa was, maar enkel een politiek regime. We zouden nooit zeggen dat Hongarije als zodanig werd bedreigd en we begrijpen nog zelfs minder waarom een Hongaar die met zijn eigen dood wordt geconfronteerd Europa zo scherp zou toespreken. Toen Solzjenitsyn de communistische onderdrukking aan de kaak stelde, eiste hij Europa op als een kernwaarde waarvoor hij bereid was om te sterven?
Nee, "sterven voor je vaderland en voor Europa" is een uitdrukking die niet opgaat voor steden als Moskou of Leningrad, maar juist voor Boedapest of Warschau.
Milan Kundera - Un Occident Kidnappé: Ou la Tragédie de l'Europe Centrale - pdf
De originele Franse tekst kan trouwens op onderstaande link worden gelezen:
Milan Kundera - Un Occident Kidnappé: Ou la Tragédie de l'Europe Centrale - pdf