Veba Geceleri - Orhan Pamuk (2021)
Alternatieve titel: De Nachten van de Pest
Turks
Historisch / Sociaal
544 pagina's
Eerste druk: Yapı Kredi,
Istanbul (Turkije)
De nachten van de pest vindt plaats op het eiland Minger, in de 29ste provincie van het Ottomaanse Rijk, tijdens de derde pestepidemie in 1901. De moslims en christenen op het eiland beschuldigen elkaar van de uitbraak van de ziekte. Wanneer sultan Abdülhamit samen met Engeland en Frankrijk besluit het eiland te isoleren om verdere verspreiding te voorkomen, staan de eilandbewoners er alleen voor. Wel stuurt de sultan zijn geliefde gezondheidsinspecteur Bonkowski Pasha om meer te weten te komen over de epidemie. Wanneer korte tijd later Pasha’s dode lichaam wordt gevonden, is het onduidelijk of het een willekeurige moord betreft, of dat deze daad onderdeel is van een groter plan. De sultan vraagt zijn nichtje en haar echtgenoot, de jonge, veelbelovende dokter Nuri, om naar het eiland te gaan om dit uit te zoeken.
Pamuk bij Buitenhof
Het speelt zich af in 1901 op Minger, een fictief eiland in de Middellandse Zee dat bij het Ottomaanse Rijk hoort. Ze spreken er Turks en Grieks, maar ook een eigen taal die ouder is dan Latijn. De bijgevoegde kaart is handig.
Een van de hoofdpersonages is Pakize, dochter van de afgezette sultan Murad V. Zij is fictief, maar ze schrijft brieven aan haar oudste zus Hatice, die wel echt bestond. De ik-verteller, die deze brieven en andere historische bronnen bestudeerd heeft, is een achterkleindochter van Pakize.
Het meest actieve personage doorheen het verhaal is Nuri, de echtgenoot van Pakize. Hij is een arts die ervaring heeft met het bestrijden van epidemieën. Andere personages komen tijdelijk op de voorgrond: de gezondheidsinspecteur, de ritmeester, de gouverneur, een sjeik... Velen sterven echter als gevolg van de pest, moord of executie. Een zwarte kraai kondigt een paar keer de dood aan.
Zoals gewoonlijk bij Pamuk spelen religie en politiek een grote rol. Moslims en Grieks-orthodoxen geven elkaar de schuld van de massale besmettingen. Mensen nemen hun toevlucht tot amuletten en andere vormen van bijgeloof. De roos, een van de belangrijkste exportproducten van Minger, prijkt op de vlag van het eiland als symbool van nationale bewustwording. Progressieve figuren geloven in democratisering, secularisatie en modernisering. Dat botst met de aanhangers van het islamisme. Bedroevend is dat deze indrukwekkende roman onthaald werd op een klacht en een gerechtelijk onderzoek wegens belediging van de Turkse natie.