Shíbā Chūn - Eileen Chang (1948)

Eileen Chang - ook bekend als Chang Ailing - was een Chinese schrijfster die later naar de V.S. zou emigreren. Toen de feuilletonversie verscheen in een tijdschrift in Shanghai, voldeed het einde aan de normen van de Culturele Revolutie. In 1969 verscheen de herwerkte versie met een compleet ander einde, dit keer zonder politieke boodschap. In Taiwan en Hong Kong werd Chang toen populair, maar in China werden haar boeken verboden.

Het is een stadsroman over drie families in de periode 1931 tot '45. Het grootste deel speelt zich af in het drukke, dichtbevolkte Shanghai. Het dagelijkse leven wordt kleurrijk beschreven, met aandacht voor eten en kleding (wontonsoep, cheongsams...). Het populairste voertuig is de fietsriksja, maar sommige rijke families hebben al een auto. Er zijn uitstapjes naar Nanjing, waar meer aandacht is voor de traditionele leefwijze en de natuur. Oorlog en politiek komen er sporadisch in voor, vooral met de Japanse bezetting van Shanghai in 1937.

In het begin is de toon nog vrij luchtig, wanneer de twee vrijgezellen interesse tonen vooral elkaars voorbestemde. Geleidelijk wordt de toon ernstiger en verschuift de aandacht naar Manzhen. Zij en Shijun lijken voor elkaar gemaakt, maar hun omgeving denkt daar anders over. Ze kennen een dilemma tussen hun eigen verlangens en de conservatieve fatsoensnormen van hun families. Er is veel inwendige monoloog, zodat je met hen mee kunt denken.

De positie van de vrouw wordt aan de kaak gesteld. Polygamie was wettelijk verboden, maar veel mannen hadden een concubine. Thema's als verkrachting, abortus en prostitutie zijn geen taboes, al worden ze nooit expliciet beschreven. Het gaat vooral over de sociale gevolgen. Het kost even moeite om die Chinese namen uiteen te houden, maar daarna ben je vertrokken voor een ontroerende en ontnuchterende geschiedenis.

manonvandebron Mooi dat je dit gelezen hebt! Ik had een Chinese collega en die vertelde me dat Eileen Chang haar lievelingsschrijver is.

Ja, interessante ontdekking. Ze heeft ook de novelle Lust, Caution geschreven, later verfilmd door Ang Lee. Ze heeft ook een bewogen leven gekend.

De Engelse vertaling van Karen Kingsbury vind ik erg goed. De schrijfstijl is langzaam en zorgvuldig. Al die details maken het boeiend om te lezen, omdat veel dingen anders zijn dan wij gewend zijn. Halverwege wordt het verhaal heftiger. Inmiddels heb ik de hoofdpersonen zo goed leren kennen dat ik erg met ze meeleef.

Half a lifelong romance – Eileen Chang | Lalagè leest - lalageleest.nl

In 'De liefde van een half leven' schetst Eileen Chang de vriendschap en liefdes van twee mannen en een vrouw. Dit alles speelt zich af binnen twee verschillende milieus in het Shanghai van de jaren dertig van de vorige eeuw.
Het traditionele Chinese familieleven waar vrijwel niemand durft te zeggen wat hij of zij werkelijk denkt laten zien hoe gecompliceerd relaties waren.
Chang schrijft zoals Lalage al aangeeft langzaam en zorgvuldig, dit in combinatie met de monologue intérieur van de personages maakt dat ik werkelijk met hen ga meeleven, met name met Manzhen. Maar ook de drijfveren van de mannen wordt duidelijk, zij zijn mij eveneens symaythiek.
Het verhaal lijkt aanvankelijk en ogenschijnlijk zo nog bladzijden en bladzijden door te kunnen kabbelen zonder dat ik me verveel, het is fijn en rustig lezen. Dan, halverwege het boek gebeurt er iets waardoor ik werkelijk geshockeerd ben. De gebeurtenis is dat ook: Manzhen wordt door haar zwager verkracht, ze wordt zwanger en door haar zwager en zus gevangen gehouden in de hoop dat zij zo een zoon zullen krijgen. De omgeving is hiervan zowel bewust als onbewust. Dat het zo binnenkomt is waarschijnlijk juist omdat ik als lezer de personages zo goed van binnenuit heb leren kennen.
Het verhaal wordt hierna met meerdere tijdsprongen verteld naar een slot toe. De vertaalster meldt in een nawoord dat het geen Hollywood einde betreft. Persoonlijk vind ik de afloop zeer sterk: hoe liefde kan voortduren en blijven bestaan juist zonder een Hollywood sprookje te zijn.