menu

Čatnosat. The Sámi Pavilion: Indigenous Art, Knowledge and Sovereignty - Brook Garru Andrew, Asta Mitkijá Balto, Liv Brissach, Pauliina Feodoroff, Liisa-Rávná Finbog, Katya García-Antón, Harald Gaski, Timimie Gassko Märak, Beaska Niillas, Máret Ánne Sara, Sigbjørn Skåden, Ánde Somby en Anders Sunna (2022)

mijn stem
geen stemmen

Samisch / Engels
Verhalenbundel / Gedichtenbundel / Toneelstuk
Kunst en Cultuur / Ideeënliteratuur

248 pagina's
Eerste druk: Office for Contemporary Art (OCA) Norway / Valiz, Oslo (Noorwegen)

‘Čatnosat’ betekent zoveel als ‘verbindingen’, ‘contacten’. ‘Čatnosat: The Sámi Pavilion, Indigenous Art, Knowledge and Sovereignty’ neemt als uitgangspunt het grensverleggende moment in de geschiedenis van de Biënnale Arte in Venetië, waarop de inheemse volken het Scandinavische Paviljoen in 2022 overnamen met het project 'The Sámi Pavilion'. Met de creatieve praktijken en wereldbeelden van Samische kunstenaars en hoeders van het land Pauliina Feodoroff, Máret Ánne Sara en Anders Sunna vertegenwoordigt het project een soevereine oproep voor Sápmi (het Samische thuisland, dat van Noorwegen over Zweden en Finland tot het Russische Kola-schiereiland loopt) en draait om drie elementen: transgenerationele relaties, holistische Samische kennis en onderwijs en Samische spirituele perspectieven. Hoewel geïnspireerd door 'The Sámi Pavilion', neemt 'Čatnosat' een zelfstandige positie in van waaruit kan worden nagedacht over de inheemse soevereiniteit binnen de onderling verbonden aspecten van land, kunst en kennis en om de centrale rol van het vertellen van verhalen en het gebruik van geluid en het gesproken woord in Sámi-perspectieven te beschouwen. Het boek is gesplitst in drie delen, zonder begin of einde, en benadrukt het belang van niet-lineaire tijd in het leven van de Sami. De pagina’s van de delen zijn daartoe apart genummerd, terwijl die delen door een ringbandsysteem in eigen volgorde kunnen worden gelegd. Een deel is gewijd aan het werk en de geschriften van de kunstenaars. Een ander deel presenteert een experimenteel kort toneelstuk, gedichten en verhalen die de spirituele, politieke en filosofische perspectieven van de Sámi met elkaar verbinden. Weer een ander deel staat stil bij inheemse en westerse concepten van het begrip ‘land’, de lange geschiedenis van de Samische epistemologie, de relatie tussen het Samische land, mensen en taal en de werkwijzen van de beheerders van 'The Sámi Pavilion' die de bovengenoemde noties versterken. Als een exercitie in ´Samificatie´, pleit 'Čatnosat' voor het belang van inheemse holistische perspectieven en inheemse Sámi-wijsheid op alle gebieden van kunst en leven. Bij deze uitgave zijn zowel het Noorse OCA, als de onafhankelijke Amsterdamse uitgeverij Valiz betrokken. Het boekwerk is met iets meer dan zestig pagina’s afbeeldingen rijk geïllustreerd, terwijl die afbeeldingen met name in het deel vallen dat het werk en de geschriften van de betrokken kunstenaars belicht.

zoeken in:
avatar van Sol1
Sol1 (moderator)
De vroegere term ‘Lappen’ voor de Sami of Saami wordt nu algemeen als denigrerend beschouwd en wordt daardoor officieel vrijwel niet meer gebruikt.

De 59e Internationale Kunst Tentoonstelling van Venetië, La Biennale di Venezia, zou moeten lopen van 23 april 2022-27 november 2022. Het paviljoen van de Sami is daar in die periode dus nog te bezichtigen:
Biennale Arte 2022 | Homepage 2022

‘Čatnosat’ vloeit wel voort uit die tentoonstelling, maar het boek kan los daarvan worden gelezen. Het is, behalve in het Engels, in meerdere varianten van het Sami geschreven; dat zijn: Skolt Sami, Noordelijk Sami en Zuidelijk Sami.

Eén van de vele concepten die in het boek naar voren komt is de aloude botsing tussen Westerse en inheemse volkeren over (de eigendom van) grond.

‘Čatnosat’ zegt daar kort samengevat het volgende over.

De meeste inheemse volkeren op de wereld gaan ervan uit dat het land een levende entiteit is met een subjectieve wil. Dat botst met de Westerse visies van controle van het land, heerschappij over het land, het land te zien als object: een handelsvoorwerp om te exploiteren.

De filosoof John Locke (1632-1704) hanteerde het standpunt van ‘terra nullius’, niemandsland. Nomadische volken moesten worden uitgesloten van eigendomsrecht. In de hoogtijdagen van de kolonisatie werd er voorts van uitgegaan dat primitieve volkeren een evolutionair doodlopende weg volgden. Opvattingen zoals die van John Locke, namen elk principieel obstakel weg om land van natuurvolkeren te annexeren en overzeese gebieden te koloniseren.

De Noorse historicus P.A. Munch (1810-1863) bevestigde in een latere fase op zijn beurt de eigendomsideeën van John Locke met de stelling dat de geschiedenis van een land pas begint met de datum van vestiging van de eerste nederzetting.

De waarden en geloofsovertuigingen van de Sami, zoals beschreven in ‘Čatnosat’, staan daar lijnrecht tegenover. Zij zien de wereld als een oneindig web van relaties, dat van toepassing is op alles en iedereen. Inclusief het land, dat wordt beschouwd als een levend fysiek en spiritueel organisme.

Gast
geplaatst: vandaag om 10:26 uur

geplaatst: vandaag om 10:26 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.