Ulysses - James Joyce (1922)

Ik ben er ooit eens, jaar of 18 geleden, in begonnen. Ik begreep er schandalig weinig van en daarbij kon het me niet boeien, herinner ik me.

Ik werd gewezen op een artikel over Joyce van Willem Bronzwaer en daar begreep ik zo nodig nog minder van. Veel kennis van het modernisme en auteurs ervan werd verondersteld en die had ik niet. Ik begreep wel dat je het in de eigen Ierse taal moest lezen, dus daar hield mijn poging gelukkig op .

En de eerste proteststem is een feit.

Toch een boek waarbij het gevoel van euforie als je het uit hebt eigenlijk beter is dan het lezen zelf, maar een interessant boek is het zeker. Het laatste hoofdstuk was het enige dat ik écht fantastisch mooi vond, maar stiekem heb ik best zin om het in de kerstvakantie nog eens te herlezen, en te zien of ik nieuwe dingen ontdek. Oh, en:

"yes when I put the rose in my hair like the Andalusian girls used or shall I wear a red dress yes and how he kissed me under the Moorish wall and I thought well as well him as another and then I asked him with my eyes to ask again yes and then he asked me would I yes to say yes my flower mountain and first I put my arms around him yes and drew him down to me so he could feel my breasts all perfume yes and his heart was going like mad yes I said yes I will Yes."

Ik denk datik het laatste hoofdstuk wel al 10 keer heb gelezen. Prachtig is dat, hoe eigenlijk het hele boek daar samengebald staat. En het einde is ook echt ontroerend vind ik.

Terecht geroemd als een van de beste romans. De unieke structuur, de verschillende stijlen, de sfeer die het oproept, alles is even prachtig. Sommige hoofdstukken zijn niet makkelijk, het is af en toe even doorbijten, maar over het algemeen is het prima te doen. Vind het predikaat "moeilijk " dat er aan kleeft niet helemaal terecht want nu laten mensen zich afschrikken en onthouden zij zich van een prachtige leeservaring.

Grappig hoe je op sites als deze een volmaakt contrast ziet met de werkelijkheid. En dat schaadt niet, integendeel. Meestal zijn de reacties van belezen mensen die er verstand van hebben veel interessanter dan Monique de fysiotherapeute die De Vliegeraar een van de beste boeken van het jaar vindt. Het andere uiterste is Ulysses. Ik weet zeker dat 99 procent van Nederland dit na één, misschien twee pagina's zal wegleggen. Daarmee vergeleken heeft zo'n bestseller ook z'n charmes.

Je hebt gelijk uiteraard. Ik denk zelfs dat als mijn fysiotherapeute dit boek geschreven zou hebben en het me zou laten lezen om te zien wat ik ervan vond, dat ik het na een half hoofdstuk glimlachend opzij zou leggen en een andere therapeute zou gaan zoeken . Maar omdat het een boek is met zo'n grote reputatie, doe je gewoon iets meer moeite, en meer is niet nodig om te ontdekken hoe waanzinnig geniaal het is. Gewoon een beetje doorzetting, en je kop erbij houden .

Tja, doel 834 of zoiets in mijn leven na twee eerdere pogingen. Eerste keer geleend bij de bieb waarbij ik hem in één cassette kreeg met een extra boek voor uitleg wat toch wel enige indicatie geeft over het leesbaarheid gehalte, de tweede poging na aanschaf in een positieve bui maar toen had ik net weer het een of ander werkproject en eigenlijk vooral behoefte aan ontspanning....
Ik hoop ooit de rust hiervoor te hebben. Wie weet aankomende zomer; maar ja, Robert Musil ligt óók al een paar maanden op mijn nachtkastje. Ik heb Ulysses (en Man Zonder Eigenschappen) ieder geval in huis .

Dan lijkt me een 5 toch iets te hoog, niet?

Niemand zal hier durven beweren dat hij dit boek losjes even gelezen heeft, het is voor iedereen even doorbijten af en toe. Maar dat zegt toch niks over de kwaliteit van het boek? Dat het boek een intellectuele uitdaging is, vind ik juist een van de pluspunten .

Uiteindelijk is het ploeteren geweest zelfs met uitleg erbij.

Maar als je uiteindelijk begrijpt waarom en hoe het is geschreven kan je m.i. niet minder dan 5* geven.

Dit boek raakt niet het hart maar het verstand, maar als je zo'n boek kan schrijven dan ben je geniaal als schrijver en kan ik het boek ook op die manier beoordelen.

Ik denk dat het hier ook om gaat. Ik bedoel ik zie mezelf echt niet als , maar voor sommige dingen zijn gewoon meer tijd en aandacht nodig.
Daarom wil ik het boek ooit nog eens lezen en denken : allemachtig, wat góed!

Ik heb het twee keer gelezen en ik lees het nog wel een paar keer, denk ik. Tot nog toe heb ik het ongeveer voor 25 % begrepen, maar ik voel voortdurend hoe er onder wat ik er al van begrijp nog een hele wereld aan andere zaken ligt. Het is alsof ik over een vijver roei, waar onder het water allerlei min of meer heledere schimmen bewegen, die blijven boeien. Fascinerend boek, ik begrijp dat er aan universiteiten mensen zitten die daar levenslang mee bezig blijven.

Dat vind ik nu eens heel, héél gezegd!

Hoelang moet ik minstens voor dit boek rekenen? Ik heb een gemiddeld leestempo. Zit namelijk behoorlijk te twijfelen of ik deze op mijn lijst Engels moet zetten.

Misschien is dit niet het slimste boek om op je leeslijst te zetten, want dit is een béhoorlijk pittig boek! Niet eens zozeer qua Engels, maar vooral qua stijl. Dan kun je beter Dubliners (bijvoorbeeld) van Joyce op de lijst zetten.

Een maand.

Ik zou deze graag in het engels lezen, maar op Wikipedia lees ik dat er nogal wat verschillende versies zijn, en ik kom er nu niet echt uit wat nou de beste versie is. Weet iemand hier misschien meer over?

http://en.wikipedia.org/wik...

Nog niet zo lang geleden heb ik mijn tanden proberen te zetten in deze roman, maar helaas heb ik niet tot het einde kunnen volhouden. Ik ben gesneuveld bij het begin van het vierde hoofdstuk. Hoewel ik het taalgebruik, zinsbouw, het experimentele wel kon smaken, kon ik mezelf er toch niet meer toe aanzetten om door te lezen.

Misschien moet ik gewoon later nog eens opnieuw proberen, wanneer ik een paar jaartjes ouder ben en misschien meer doorzettingsvermogen heb...

Wat mij heeft geholpen om Ulysses uit te lezen, was een ellenlange gebruiksaanwijzing vermomd als voorwoord. Hierdoor wist ik van tevoren dat je vooral niet moet proberen om alles te begrijpen, want dat doet geen mens. In dat voorwoord stond ook welke hoofstukken makkelijker en moeilijker waren. Op die manier wist ik wanneer ik me meer moest inspannen en wanneer minder.

Het is niet eens die complexiteit die maakt dat ik Ulysses geen absolute topper vind. Het is meer dat ik af en toe doodmoe werd van het patserige vertoon van virtuositeit, en dat die virtuositeit het verhaal lang niet altijd ten goede komt. Zonde eigenlijk, want op de plekken waarop de vorm/stijl en inhoud elkaar versterken (zoals in het prachtige laatste hoofstuk) vind ik Ulysses echt schitterend. Dit gezegd hebbende, hele horden literaire critici vinden dit helemaal geweldig, dus ik zal er wel naast zitten

Bij mijn eerste poging had ik een bibliotheekcassette met roman èn de redelijk omvangrijke uitleg in handen.
In een vlaag van optimisme kocht ik een paar jaar geleden een goedkope editie bij de Slegte, zonder vermommend voorwoord .
Na de aanstelijke aanmoedigingen van Aegron bij mijn eerste leesproject van dit jaar (de gebroeders Karamazov met als enig hulpmiddel een leesbril want anders voor het formaat lettertype, verder overigens goed leesbaar) zal dit leesproject twee in 2009 worden.
Een hint, desnoods pm, over de makkelijke(r) en moeilijke(r) hoofdstukken zou t.z.t. welkom zijn.

Het is voor mij al weer een tijdje geleden dat ik Ulysses heb gelezen, maar als ik mij niet vergis was het een Everyman-editie. Het voorwoord was trouwens niet alleen uitgebreid maar ook redelijk kritisch (en met heel veel empathie voor de dappere lezer).
De truc bij Ulysses is om door te zetten tot hoofdstuk 10. Daarna komen de eenvoudiger hoofdstukken, hoewel Oxen of the Sun (vooral in het begin) niet om door te komen is en ik van Circe zware koppijn kreeg. Maar in dit gedeelte zitten ook de prijsnummers Wandering Rocks, Nausicaa, Sirens (behalve de ouverture waarmee die begint, die is lastig), Cyclops en Penelope.

Bij de eerste 10 hoofdstukken is het een beetje op en af. Soms heel lastig, soms iets minder lastig, soms zo lastig dat je het boek het liefst uit het raam zou willen smijten. Echt makkelijk wordt het slechts een enkele keer (al kan ik me de betreffende hoofdstukken niet meer herinneren).

Is het niet beter om er gewoon niet aan te beginnen?

Klinkt alleszins als een boek dat je pas achteraf, als je het hebt uitlezen en kunt laten bezinken, pas op de gepaste waarde kunt schatten?

Denk ik niet, het is vooral het genot van het taalgebruik en de verschillende formats die het boek aanneemt dat er zo'n goed boek van maakt, en dat ervaar je toch vooral tijdens het lezen. Er achteraf aan terugdenken doe ik eerlijk gezegd niet zo, aangezien er geen zak gebeurt en je dus ook niet achteraf iets 'doorkrijgt' of zo

Heb het in het Nederlands gelezen. Virtuoos boek, met verschillende stijlen en invalshoeken. Imposant en de moeite meer dan waard wat mij betreft.

Tja, de Ulysses. Als het vorige week uit gekomen was, was het waarschijnlijk afgemaakt als pretentieuze, zichzelf belachelijk makende pulp. (Ja, deze theorie klopt niet i.v.m. de grote invloed van het boek.)
Nee, soms krijg ik behoorlijk het idee dat Joyce bezig is met literair masturberen. Kijk, mama, zonder handen! en het plafond hoeft niet meer gewit te worden. Vaak weet hij me echter wel te boeien met prachtig stilistisch machtsvertoon, scherpe grappen of gewoon mooie standpunten. De teller slaat uit naar het positieve en ik ga voor de 4*

Het was af en toe even doorbijten, en al te snel lezen lukt ook niet, zeker door de keuze dit in het Engels te doen. Want door de vele verschillende woorden en soms onbegrijpelijk gepraat (zelfs als je het vertaalt), moet je absoluut je hoofd erbij houden. Maar de keuze in het Engels was wel een gelukkige keuze, want o wat was de taalvirtuoosheid prachtig. Poëtisch, bevreemdend soms, wonderschoon gewoon. Lolita van Nabokov staat er om bekend, maar deze Ulysses doet er niet voor onder. Af en toe bekruipt het gevoel dat Joyce het erom doet, maar zovele malen meer is het niet meer dan logisch dat het zo beschreven staat. En niet enkel puur op de woorden, rijmend met alliteraties en mooie vondsten, maar ook de vele stijlen. Zo is er het hoofdstuk met Gerty, in mooi proza, eenvoudig, maar ook zeer ontroerend. En weer andere hoofdstukken veel kouder, kaler, killer, als de situatie dat vraagt. Ook de drie verschillende 'narrative'-stijlen, en het hoofdstuk Oxen of the Sun, die de hele Engelse taalgeschiedenis doorklieft zijn om te smullen.
Ook inhoudelijk is het werk sterk genoeg voor 700 interessante pagina's. Natuurlijk zijn er de later naar buitengebrachte en opgemaakte schema's, dat elk hoofdstuk haar eigen kunst heeft (die zijn er meestal al wel in te vinden, al zou ik sommige een andere kunstvorm geven), of haar eigen kleur (vast wel, maar dat haal ik er echt niet), maar zelfs als het skelet helemaal goed is: 700 pagina's zijn veel. En eigenlijk gebeurt er bijzonder weinig, maar Joyce zorgt gewoon dat het niet saai of vervelend wordt. Natuurlijk door de vele stijlen, door het prachtige woordgebruik, door constant veranderende locaties en gebeurtenissen maar ook door de vele inhoudelijke vondsten. Wat er eigenlijk wel niet gebeurt, en gezegd wordt, zoals in Circe. Je moet of geniaal zijn en een grote fantasie hebben, of je moet bepaalde middeltjes hebben gebruikt, maar nooit wilde ik het boek wegleggen uit verveling. Naast genoemd Circe was ook Wandering Rocks zo mooi afwisselend. Als een camera die iemand volgt en bij een toevallige passant weggaat en deze passant volgt. Met zo nu en dan vreemde personages ineens vanuit het niets die ten tonele verschijnen. Dit deed me werkelijk denken aan enkele scènes uit Fellini's Otto e Mezzo. Ook filosofie, kennis, wetenswaardigheden (over astronomie), theorieën (over Shakespeare) en zo door, constant komt Joyce met iets om de aandacht er bij te houden. En mocht je soms verdwaald zijn, door een mêlee aan gedachten en onzinpraat, geen idee hebbende waar het over gaat, dan is er altijd die taalschoonheid. Maar nog belangrijker, ook zijn er hoofdpersonen waar je mee kan meeleven. Zeker Poldy Bloom, een haast tragisch figuur, een zwerver in zijn eigen stad. Het lijkt of hij echt geleefd wordt, zijn lot aanvaard te hebben, zonder toekomst. Hem gun je het beste, en hij blijft het boek levendig houden.
Vijf absoluut verdiende sterren, zeker. Maar ook het beste boek ooit? Wat ik gelezen heb? Objectief waarschijnlijk wel. Subjectief? Geen idee, Karamazov las net iets gemakkelijker, die begreep je constant, en is ook heel erg goed, inhoudelijk en stilistisch. Maar anderzijds. Dit boek verveelde nooit, het is zeker intrigerend, en spannend, en elke emotie die bestaat komt er wel in voor. En daarnaast zitten er prachtig ontroerende stukken in, en gelukkig ook het laatste hoofdstuk. Uiterst eenvoudig te lezen -je raakt gewoon gewend aan het ontbreken van interpunctie-, maar daarnaast raakt het je diep. Prachtig hoe Joyce je meeneemt door de gedachten van een zeer genuanceerde vrouw, en vooral het laatste gedeelte geeft je echt een goed en gelukkig makend gevoel mee.

Inspirerende mening mjk87, over een roman die ik nog steeds niet helemaal gelezen heb, mea culpa, mea maxima culpa; maar die ik ooit tot mij wil nemen zonder te blijven steken door wat je beschrijft. Duidelijk is voor mij, dat het weliswaar een halve studie is, zoals ik ooit een zomervakantie besteed heb aan La Davina Commedia, maar door jouw inspirerende woorden de moeite dus waard. De taalvituositeit herkende ik al wel (zoals ook bij Lolita - wel uitgelezen èn in mijn top 10).
Ulysses komt hierdoor weer, alvast, op mijn leestafel onder 3 andere boeken (waarbij direct een introducerend beeld uit Se una Notte d'Inverno un Viaggiatore van Italo Calvino naar boven komt, over allerlei soorten boeken, en stapels boeken)
Misschien toch maar eens op zoek naar een onbewoond eiland ...

Ik heb dit boek dus in een plotselinge opwelling gekocht, maar nu vraag ik me af; is het eigenlijk handig om het verhaal van Odysseus te kennen voor je aan deze begint?