In vergelijking met z’n modernistische tijdgenoten doet Ernest Claes ouderwets aan. Hij schreef streekromans over z’n geboortedorp Zichem en omstreken: de bossen en boerderijen van het Hageland, de Demervallei, de abdij van Averbode…
Hij gebruikte dialectwoorden als ieverans, pertang, somtewijlen, karottentrekker, een druppelke… Hij was door en door Vlaams en katholiek. De kerk stond in het midden. Z’n boeken werden veel gelezen en verfilmd. “Wij, Heren van Zichem” is een citaat uit een achttiende-eeuwse brief.
Een deel van z’n werk vormt een cyclus met autobiografische elementen. Voor de schelmroman De Witte putte hij uit herinneringen aan z’n kindertijd, toen hij kwajongensstreken uithaalde. Z’n studententijd verwerkte hij in Het Leven van Herman Coene. Het dorpsleven komt uitgebreid aan bod, bv. met de oprichting van de fanfare. Wannes Raps is een typische volksfiguur: mandenvlechter, klusjesman, stroper, troubadour en drinkebroer. Pastoor Munte vertegenwoordigt dan weer het morele gezag van de Kerk.
In Bei uns in Deutschland brengt hij verslag uit van z’n tijd als krijgsgevangene in Erfurt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij is Vlaamsgezind, en veroordeelt de Duitse inval in België. De nasleep van de oorlog behandelt hij in De Vulgaire Geschiedenis van Charelke Dop, waarin een boer van economische collaboratie beschuldigd wordt omdat hij handel dreef met de Duitsers.
Z’n liefde voor de natuur komt tot uiting in de fabel Floere, het Fluwijn, waarin hij menselijke eigenschappen toekent aan dieren. De boeken van Claes zijn zeer plaats- en tijdgebonden, maar hij heeft een stek in de Vlaamse literatuurgeschiedenis. In interviews komt hij over als een minzaam man, een gezellige prater. Bij de kerk van Zichem staat een standbeeld van de schrijver met op z’n schouders z’n geesteskind De Witte.
1. De Witte 4,5*
2. Floere, het Fluwijn [novelle] 4,0*
3. De Vulgaire Geschiedenis van Charelke Dop [roman]
4. Het Leven van Herman Coene
5. Wannes Raps [kortverhaal]
6. Jeroom en Benzamien [roman] 3,5*
7. Bei uns in Deutschland [non-fictie]