menu
zoeken in:
lezert
Als Mulisch zijn topic heeft, dan moet Hermans er natuurlijk ook eentje hebben, dus laat ik het dan maar openen:


Willem Frederik Hermans (1 sept. 1921, Amsterdam – 27 april 1995, Utrecht)

In de zomer van 1996 kwam ik in aanraking met het werk van Hermans, doordat ik nieuwsgierig naar hem werd vanwege zijn vertaling van Wittgensteins ‘Tractatus’. Wittgenstein had ik erg hoog zitten, en ik wilde wel eens weten wat Hermans in zijn literatuur te vertellen had.

Dat werd een zomer van 1 of 2 Hermansjes in de week, die ik vrijwel stuk voor stuk in één dag uitlas. Ik had niet kunnen vermoeden dat een schrijver zo veel indruk op mij zou maken. En dan nog wel een schrijver van vaderlandse bodem! (Later maakte ik op bescheidener wijze hetzelfde mee met Boudewijn Büch.)

Ik zal hier niet diep ingaan op de typische Hermans-thematiek (ik ben maar een liefhebbend amateurlezer, en geen literatuurdoorgronder), maar de thema’s misverstand en menselijke onkunde lijken me wel in al zijn werken naar voren komen (en ook in zijn non-fictie: columns, essay’s en losse beschouwingen).

Mijn favoriete periode uit het werk van Hermans is grofweg van begin vijftiger jaren (Het Behouden Huis en Ik Heb Altijd Gelijk) tot de periode dat hij net in Parijs was gaan wonen (Onder Professoren). Daarvoor had hij niet veel geschreven (volgens mij drie verhalen die voornamelijk gebundeld zijn als ‘Drie melodrama’s', en 'De Tranen der Acacia’s' plus mij onbekende gedichten), en later heeft eigenlijk alleen ‘Een Heilige van de Horlogerie’ en zijn laatste werk ‘Ruisend Gruis’ (door velen niet goed ontvangen) mij kunnen bekoren.

Fijn aan Hermans (hoewel het waarschijnlijk niet altijd zo fijn voor hemzelf was) is dat zijn privéleven bijna net zo interessant is om over te lezen als zijn literaire werk. Een eeuwige ruzievinder, die volgens mij, wat ik uit interviews destilleer, eigenlijk best een vriendelijke man was. Maar niet waar het ging om zijn passie: literatuur.
Harry Mulisch heeft na zijn (Hermans’) dood ergens iets gezegd als: “Kijk, we willen allemaal de *grootste* Nederlandse schrijver zijn, maar Hermans wilde de *enige* zijn. En dat kan natuurlijk niet!”



Mijn favoriete werken van Hermans:

Nooit meer slapen
De God Denkbaar Denkbaar de God
Ik heb altijd gelijk
Het behouden huis
Herinneringen van een engelbewaarder
De verhalen over zijn alter ego ‘Richard Simmilion’.


Minder vind ik:

De tranen der Acacia’s
Uit talloos veel miljoenen
Au Pair
Novelles als ‘Homme’s Hoest’, Filips Sonatine, De Zegelring etc.


Mooie verhalenverzameling: De laatste roker.


Tot slot ben ik Hermans eeuwig dankbaar dat hij mij op het spoor heeft gebracht van Knut Hamsun.

Spijtoptant
Momenteel ben ik bezig met de biografie over Hermans, van Hans van Straten.



(afbeelding)

Nu ben ik net het gedeelte over het proces tegen Hermans, over het beledigen van bevolkingsgroepen i.v.m. zijn roman 'Ik heb altijd gelijk', gepasseerd.

Tot nog toe een goede biografie, die zeker ook de minder sympathieke kanten van Hermans goed en duidelijk laat zien.
Indrukwekkend allemaal. Een aanrader voor wie meer over het leven van deze grote Nederlandse schrijver wil weten.

Als ik het uit heb, zal ik meer schrijven.

(Wat me tot nog toe o.a. opvalt is het niet al te beste geheugen van Hermans. Zijn lichtelijk paranoide inslag kende ik al.)

Spijtoptant
Zo, de hele biografie uit.

Een goede samenvatting van het leven en het werk van W.F. Hermans. Een echt tijdsbeeld krijg je niet, behalve waar het leven/werk van Hermans in conflict kwam met zijn tijd. Dit bijvoorbeeld ten tijde van zijn roman 'Ik Heb Altijd Gelijk', waar een proces tegen aangespannen werd wegens het 'beledigen van een volksdeel (de Katholieken)', of naar aanleiding van zijn reis, begin jaren '80, naar Zuid Afrika, en de daaropvolgende problemen in Amsterdam.

Verder worden alle belangrijke gebeurtenissen uit het leven van Hermans uitgebreid besproken: Zijn nare bedompte jeugd, de oorlogsjaren, het al genoemde gedoe rond 'Ik Heb Altijd Gelijk', zijn wetenschappelijke werkzaamheden, zijn jarenlange procederen tegen Van Oorschot, zijn weigering van de PC Hooftprijs, zijn vertrek uit Nederland, zijn vele, vele, vele, vele ruzies, en nog een beetje zijn privéleven met Emmy en Ruprecht.

Het beeld wat ik kreeg van Hermans verbaast me niet echt, maar is toch net iets extremer dan ik dacht.
Een sympathieke man kan ik het niet noemen, althans, niet sympathiek voor buitenstaanders. Wie tot de intimi van deze man behoorde zal een andere Hermans gekend hebben dan de rest van de wereld. Maar het was altijd maar de vraag door welke ademzucht je plotseling tot de 'vijanden' van Hermans gerekend werd, door Hermans zelf natuurlijk.
Een man ook voor wie geld een belangrijke rol speelde, al was het niet per sé om het bezit, maar de waarde. Zo was de 'oorlog met Van Oorschot' begonnen puur om zakelijke redenen (en volstrekt onbeschoft van Hermans, volgens mij), terwijl hij de PC Hooftprijs liet schieten omdat er in de brief die hij kreeg een verkeerd bedrag vermeld stond (18.000 gulden, i.p.v. 8.000 gulden). Toen Hermans een excuusbrief met correctie kreeg, wilde hij die hele prijs niet meer. Hij vond het geen eer om een prijs te ontvangen van een minister wiens handtekening van de ene op de andere dag 10.000 gulden minder waard werd.
Hermans was vooral bang tekort gedaan te worden, niet serieus genomen te worden, achter zijn rug om uitgelachen te worden. Dit versterkte (of was een gevolg van, daar ben ik niet zeker over) zijn toch al paranoide inborst, en heeft vooral hemzelf waarschijnlijk onnodige problemen opgeleverd.
(Voor de duidelijkheid, Hermans was volgens mij NIET paranoide, dat is een ernstig ziektebeeld, maar zijn gedrag leek soms die kant op te wijzen)

Wat me opviel was dat Hermans begin jaren 60 een luxe sportauto kocht om 'de blitz' te maken. Dat had ik niet achter zijn karakter gezocht.

De biografie geeft van vrijwel alle verhalen en romans van Hermans een beknopte samenvatting, omdat de inhoud van die werken weer met het leven van Hermans en met 'de tijdgeest' verbonden zijn. Het is wat dat betreft niet aan te bevelen om deze biografie te lezen als je nog niet zo heel veel van zijn werk kent. Het is nogal spoilerig.

Tot slot dient gezegd te worden dat er nogal wat type- of zetfoutjes in dit boek aanwezig zijn, en dat Hans van Straten niet altijd even duidelijk weet te schrijven.
Ergens kwam ik zelfs een paar alinea's tegen die ik na enkele malen herlezen, en een dag wachten en weer herlezen, volstrekt onduidelijk vond.
Maar Van straten is dan ook biograaf, en geen literator. Het zij hem vergeven. Ik heb van dit werk genoten.

4 sterren

Spijtoptant
In 1945/1946 werden vier thrillers geschreven, onder het pseudoniem 'Fjodor Klondyke'.

- Misdaad stelt de Wet
- De Leproos van Molokai
- Moord aan de Noordpool
- De Demon van Ivoor


De boekjes ('boekjes' vanwege het kleine formaat (12 bij 9) waarin ze werden gedrukt) werden puur geschreven om een centje te verdienen, Fjodor Klondyke moest ook leven.
Het zakformaat was, zoals in de biografie van Hans van Straten staat, geschikt om in de achterzak van een soldatenbroek te passen. Een soldatenbroek van 'onze jongens' in Nederlands Indië.

Pas veel later werd bekend dat achter het pseudoniem 'Fjodor Klondyke' de later bekende schrijver Willem Frederik Hermans schuil ging.

Er zijn niet veel exemplaren van deze boeken meer over, het meeste is verdwenen in de verbrandingsoven.
Om roofdrukken tegen te gaan wilde Hermans deze boeken laten herdrukken, ergens begin jaren '80. Toen was inmiddels bekend dat Hermans ze geschreven had, en die wou er natuurlijk alsnog weer een centje aan verdienen.

De Bezige Bij wou ze echter niet herdrukken, omdat ze te slecht bevonden werden, en eigenlijk was Hermans het daar wel mee eens.
Roofdrukken verschenen er overigens ook niet.
(Bron: Hans van Stratens biografie van Hermans).


Ik kan nergens op internet, of via een andere bron, vinden waar deze verhalen precies over gaan, dus toevoegen heeft geen zin, maar 'De Leproos van Molokai' is wel verschenen in 'Drie Melodrama's', echter in gewijzigde vorm, en 'De Demon van Ivoor' is daarin verschenen als 'Hermans is hier geweest', ook in gewijzigde vorm.

Gelukkig worden momenteel stukje bij beetje de 'Volledige Werken' van Hermans uitgegeven, en ook deze boeken zullen daarin verschijnen.
Helaas zal dat volgens schema pas in 2016 plaatsvinden.

Voor wie ze tegen, of voor die tijd wil toevoegen, hier alvast de originele covers!






(afbeelding)

(afbeelding)

(afbeelding)

(afbeelding)

avatar van thomzi50
Helaas, ook ik kan de verhaaltjes van deze boeken niet vinden.


avatar van Raspoetin
Dit zijn de zegeningen van het internet. Op de VPRO website kan de vijf (!) uur durenende radiouitzending van november 2013 worden teruggeluisterd. Dit was naar aanleiding van de uitgave van het eerste deel (De Mislukkingskunstenaar) van de Hermansbiografie van Willem Otterspeer.
De Hermansnacht - VPRO

avatar van Raspoetin

Het wereldbeeld van Willem Frederik Hermans is somber, pessimistisch en misantropisch. `De wereld van trouw en het vertrouwen is een leugen: die van de slechte bedoelingen is de enige realiteit', schreef hij in Paranoia. Maar tegenover deze houding stond ook een bijna verwoestend streven naar zuiverheid en waarheid. In deel 1 reizen de makers onder meer naar Finnmarken, om aan de hand van de roman Nooit meer slapen na te gaan hoe hermans zijn filosofie vorm gaf.
De Polemist In deel 2 wordt W.F. Hermans als polemist belicht. Over polemiseren zei Hermans in Scheppend nihilisme: 'Het is zeer opwindend. Het is toch een groot genoegen om iets beter te weten dan een ander.' Verschillende voor- en tegenstanders komen aan het woord over hun relatie met hermans en over het conflict waarbij ze toen betrokken waren, zoals het prces tegen Hermans (1951) wegens het beledigen van het katholieke volksdeel in Ik heb altijd gelijk, de Weinreb-affaire, zijn conflict aan de Groningse universiteit en zijn controversiële reis naar Zuid Afrika , en natuurlijk over het polemische karakter van hermans zelf.

avatar van Raspoetin

Portret van schrijver Willem Frederik Hermans van regisseur Erik Lieshout uit 1989. De documentaire bestaat uit interviews met Hermans op verschillende locaties in Parijs, aangevuld met fragmenten uit zijn romans die worden voorgelezen door Thom Hoffman.

Gast
geplaatst: vandaag om 13:13 uur

geplaatst: vandaag om 13:13 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.