menu

Tma Nemá Stín - Arnošt Lustig (1991)

Alternatieve titel: Het Donker Kent Geen Schaduw

mijn stem
4,00 (2)
2 stemmen

Tsjechisch
Oorlog

172 pagina's
Eerste druk: Spisy Arnošta Lustiga, Praag (Tsjechoslowakije)

Dit is het aangrijpende verslag van twee joodse jongens die na een ontsnapping uit een transporttrein van Theresienstadt naar Dachau een barre tocht naar Praag ondernemen. Dit verhaal wordt doorsneden met herinneringen aan het leven in de concentratiekampen, met name aan Auschwitz-Birkenau.

zoeken in:
4,0
Het donker kent geen schaduw, de titel is even duister als de inhoud van het boek. Lustig schrijft over twee jongens die in het begin ontsnappen uit een trein, op weg naar weer een ander kamp. Het zijn slechts de eerste paar pagina's die over de ontsnapping vertellen, de rest bestaat uit de worsteling om de vrijheid te bereiken. Geen jongensboek, want het reflectiegehalte is bijzonder hoog en intens. In dit eenvoudige plot wordt als het ware een universum gecreëerd waar de jongens hun gedachten de vrije loop laten, terugkijkend op hun leven in de verschillende concentratiekampen, maar intussen strompelend en pijn verdragend leven bij het moment. Het decor wordt gevormd door de bossen en heuvels waar ze doorheen ploeteren.

Wie is de mens, als hij onder zulke omstandigheden leeft, en wat zegt dit over zijn natuur? Dat is de overheersende vraag die Lustig stelt en zoals vele kampoverlevenden die met hem hebben gesteld. Het geheel vormt echter geen autobiografie met een verhaal zoals hij dat heeft meegemaakt, maar brengt vele verhalen van kampoverlevers bijeen: het aantal anekdotes van onmenselijke gebeurtenissen is bijzonder groot. Het lijdt dan ook geen twijfel dat Lustig alle mogelijke verhalen heeft verzameld om het te kunnen hebben over de grote vragen die hij zichzelf en de lezer stelt. 'Een mens is niet wat hij is, maar wat hij op het beslissende ogenblik doet'. Lustig lijkt overtuigd te blijven van principes, die zelfs in de meest beestachtige omstandigheden standhouden, totdat de mens onder dwang van andere mensen of verblind door pijn geen keuze meer heeft. Zwaarmoedig als Kertész.
Lustig pretendeert niets, laat zich niet verleiden om een positief dan wel negatief gevoel bij de lezer op te wekken, maar beschrijft koel wat er gebeurt om het vervolgens deel te laten uitmaken van de reflecterende overwegingen. Erg consequent wat mij betreft.

Het boek is zwaar, mede omdat het doordrenkt is van de meest afschuwelijke verhalen uit Birkenau en de meest realistisch-diepzinnige gedachten. De twee jongens, meestal slechts benoemd als 'de eerste' en 'de tweede', zijn niet enkel helden uit een jongensboek waarvan we afvragen wat er met hen gaat gebeuren. Wat hen overkomt is slechts hun lot, en is daarin ondergeschikt aan de gedachten over het leven. De bespiegelingen betekenen echter allerminst een droog verhaal, want ondanks alles blijft het verhaal boeiend en aangrijpend.

Een aanrader voor geïnteresseerden in het genre.

Gast
geplaatst: vandaag om 08:48 uur

geplaatst: vandaag om 08:48 uur

Let op: In verband met copyright is het op BoekMeter.nl niet toegestaan om de inhoud van externe websites over te nemen, ook niet met bronvermelding. Je mag natuurlijk wel een link naar een externe pagina plaatsen, samen met je eigen beschrijving of eventueel de eerste alinea van de tekst. Je krijgt deze waarschuwing omdat het er op lijkt dat je een lange tekst hebt geplakt in je bericht.

* denotes required fields.

Let op! Je gebruikersnaam is voor iedereen zichtbaar, en kun je later niet meer aanpassen.

* denotes required fields.